Onder christenen bestaan heel verschillende opvattingen over gezondheid en ziekte, leven en dood, die nauw samenhangen met het godsbeeld dat men heeft. [Lees meer…]
Rouwfasen
Rouwfasen
Om u enig inzicht te geven in de te doorlopen stadia van rouw benoemen we de theoretische fasen. We achten het van belang u erop opmerkzaam te maken dat ieder rouwproces volledig individueel is en niet noodzakelijkerwijze in hiërarchische volgorde plaatsvinden zal. [Lees meer…]
‘Feestdagen en rouw’ , een boek over de beleving van gemis – het hele jaar rond
Verdriet kent geen kalender en is er het hele jaar door, dus ook tijdens feestdagen. Het zijn momenten die oproepen tot herinnering en daarom zien veel nabestaanden juist tegen deze dagen op. Hoe hiermee omgegaan kan worden beschrijft Anja J. van Veelen in haar boek ‘Feestdagen en Rouw’ dat vandaag bij uitgeverij Ten Have verschijnt. [Lees meer…]
Rouw, confrontatie met verlies
“Alsof het leven stilstaat”, is een veel gehoorde regel wanneer er een einde is gekomen aan het leven van een dierbare. Rouw doet pijn. Jaarlijks overkomt het honderdduizenden Nederlanders die veelal lijden in stilte. Een rouwproces kan een slopende ervaring zijn die een leven zonder hobbels op zijn grondvesten doet schudden. Mensen in rouw reizen in een emotionele achtbaan en vragen zich af wanneer het in hemelsnaam eens ophoudt. Dat doet het, maar het kost tijd. [Lees meer…]
literatuurlijst Elisaberh Kübler Ross
Dr. Elisabeth Kübler-Ross
Uitgeverij AMBO te Amsterdam
Over rouw(2006) Prijs € 20,95
De zin van de vijf stadia van rouwverwerking
Een waardevol vervolg op het allereerste boek van Elisabeth Kübler-Ross en David Kessler,Lessen voor levenden.
In haar allereerste boek stelde Elisabeth Kübler-Ross vast dat het rouwproces uit vijf stadia bestaat: ontkenning en isolering, woede, marchanderen, depressie en aanvaarding. In de loop van de tijd werd duidelijk dat niet alleen rouwenden door deze vijf stadia heen moeten, maar dat iedereen die een moeilijke of traumatische gebeurtenis heeft doorgemaakt met dit proces geconfronteerd wordt
In Over rouw, het boek dat Elisabeth Kübler-Ross kort voor haar dood voltooide, gaan zij en haar co-auteur David Kessler dieper in op de vijf stadia van rouwverwerking. Ze laten mensen die ergens om rouwen zien hoe zij de moed kunnen vinden hun leven voort te zetten. In verschillende delen over onder andere verdriet, dromen, isolatie, genezing, kinderen, en zelfs seks, vertellen de auteurs hoe het rouwproces het rouwen niet alleen zin, maar ook een helende kracht verlenen kan.
Lessen voor levenden, gesprekken met stervenden. Prijs € 18,95
In haar allereerste boek, Lessen voor levenden, stelde Elisabeth Kübler-Ross vast dat het rouwproces uit vijf stadia bestaat: ontkenning en isolering, woede, marchanderen, depressie en aanvaarding.
!! –> 18e herdruk is verschenen van
Over de dood en het leven daarna (1985) Prijs € 9,95
In dit boekje zijn drie lezingen van Elisabeth Kübler-Ross gebundeld met als thema “Leven, dood en leven na de dood”. De stervenden en de weer tot leven gewekte klinisch doden zijn de belangrijkste bronnen voor het onderzoek van haar naar het leven na de dood.
Levenslessen (2001) Prijs € 18,95
In levenslessen – haar eerste boek over het leven- laat Elisabeth Kübler-Ross samen met David Kessler zien hoe wij ons leven in al zijn volheid kunnen beleven.
Uit hun jarenlange ervaring met stervenden komen zij tot een aantal praktische en spirituele lessen voor het leven. Van de les van de liefde tot de les van het geluk leren zij ons over angst, hoop en relaties – en over hoe wij tevreden kunnen zijn met het leven dat we leiden.
Dood, het laatste stadium van innerlijke groei Prijs € 18,95
De dood is de sleutel van de deur naar het leven. Als wij aanvaarden dat ons leven begrensd is, vinden wij de kracht om de rollen en verwachtigingen, die ons vreemd zijn, van ons af te zetten. Iedere dag van ons leven – hoe lang ook zal duren – kunnen we dan gebruiken voor een zo rijk mogelijke groei.
Juist het ontkennen van de dood is er voor een deel de oorzaak van dat veel mensen een leeg en doelloos leven leiden. Want wanneer je leeft of er nooit een eind aan je bestaan zal komen, kom je er maar al te gemakkelijk toe om dingen uit te stellen.
Uitgaande van deze overtuiging bracht de vermaarde psychiater Dr. Elisabeth Kübler-Ross in dit boek uitspraken, meningen en denkbeelden over de dood bijeen.
De cirkel van het leven (autobiografie) Prijs € 17,95
De auteur spreekt in dit autobiografische boek over haar contacten met terminaal zieke kinderen, volwassen stervenden en aids-patiënten. Het maakt de gedrevenheid zichtbaar waarmee zij nieuwe wegen insloeg op de terreinen van stervensbegeleiding en bijna-doodervaringen
Intens leven en sterven (1996) Prijs € 16,00
Dit ontroerende boek is gebaseerd op lezingen waarin Elisabeth Kubler-Ross heel direct spreekt over haar eigen ervaringen met het begeleiden van stervenden, het stervensproces, en het ‘leven’ na de dood. Zij vertelt hoe belangrijk het is om werkelijk te leren luisteren, eerlijk te zijn en onafgewerkte zaken af te handelen. Hoewel haar persoonlijke ervaringen vaak gaan over het sterven, geeft zij tevens de meest waardevolle lessen voor de levenden. Met welke onverwerkte emoties – angst, woede, verdriet – lopen wij zelf rond? En hoe geven we onze problemen door aan onze kinderen? Pas als we die emoties verwerkt hebben, komen we in contact met onze onvoorwaardelijke liefde, en kunnen we pijn, ziekte en sterven werkelijk tegemoet treden. Dan leren we om de volledige intensiteit van het leven aan te gaan.
Tea with Elisabeth (engelstalig) Prijs € 15,00
een verzameling van dierbare herinneringen aan Elisabeth geschreven door familie,
vrienden, werkers in de zorg, collega’s en vele anderen;
hierdoor ontstaat een kleurrijk beeld van Elisabeth
Elisabeth Kübler Ross
Geboren op 8 juli 1926
Overleden op 24 augustus 2004
De Amerikaanse arts-psychiater dr.Elisabeth Kübler-Ross is een internationaal erkend pionier en autoriteit op het gebied van stervensbegeleiding en verliesverwerking. Zij heeft een belangrijke rol gespeeld bij het doorbreken van het taboe rondom sterven en rouwen.
Dertig jaar lang heeft zij over de hele wereld lezingen en workshops gegeven. Zij schreef vele boeken die in meer dan 20 talen vertaald zijn.
Veel organisaties in Amerika en in menig Europees land zijn geïnspireerd en opgezet vanuit haar gedachtegoed. Niet alleen de EKR is hiervan een voorbeeld, ook de CliniClowns, de Hospicebeweging (VPTZ), diverse organisaties voor begeleiding van kinderen met verlies en rouw en voor mensen met een bijna-dood-ervaring (stichting Merkawah). [Lees meer…]
Rouw en Verlies
Verlies is onlosmakelijk verbonden met het leven. Toch is het iets waar we liever niet bij stilstaan. Totdat we er niet meer omheen kunnen. Een dierbare overlijdt, je wordt ziek, je relatie wordt verbroken, je krijgt ontslag of je komt erachter dat je toekomstverwachtingen niet uit zullen komen. [Lees meer…]
Depressie en Diabetes, een zorgelijk samenspel
Fibromyalgie en het prikkelbaredarmsyndroom (PDS)
Heb je regelmatig last van een onregelmatige stoelgang, buikpijn, winderigheid? Dan heb je misschien ook last van het prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Het wordt ook omschreven als ‘spastische darm’. Er is sprake van PDS als je gedurende minstens twaalf aaneensluitende weken voortdurend of met tussenpozen buikpijn of een onaangenaam gevoel in de buik hebt.
Buikpijn is het belangrijkste symptoom van PDS. Vaak begint de pijn tijdens of na de maaltijd. Hij is meestal zeurend van aard met af en toe korte krampen. Naast buikpijn treden ook een of meerdere andere symptomen op:
– een opgeblazen gevoel
– een wisselend ontlastingspatroon (meer dan drie keer per dag of minder dan driemaal per week, geregeld diarree en/of verstopping of beide afwisselend)
– abnormale vorm van de ontlasting (zacht, waterig of zeer hard)
– wijzigingen in de manier van ontlasten (abnormaal persen, loze aandrang of het gevoel dat de ontlasting niet volledig was)
– winderigheid
De symptomen zijn doorgaans wisselend van aard. Het valt niet te voorspellen hoe de klachten bij iemand zullen verlopen. Ze verschillen van persoon tot persoon en bij sommigen zelfs van dag tot dag.
Een eenduidige verklaring voor de PDS klachten bestaat helaas nog niet. Wellicht wordt PDS veroorzaakt door een combinatie van stress, voeding, een gestoorde darmbeweging en/of een extra gevoelige darmwand. Enerzijds lijkt de aandoening te ontstaan na een ernstige darminfectie of tijdens een periode vol spanningen, stress en emoties. Anderzijds kunnen ook veranderde voedingsgewoonten (kant-en-klaar producten, snacks, suiker) een rol spelen.
De oorzaak van het prikkelbare darmsyndroom is niet bij iedereen dezelfde, daarom kan het nuttig zijn om meerdere middeltjes te proberen of zelfs te combineren.
+ Aanvankelijk dachten artsen dat een vezeltekort de belangrijkste oorzaak is van het prikkelbare darmsyndroom. Momenteel is het enthousiasme omtrent het nut van vezels wat getemperd.
+ Muntthee (tip: zonnatura) doet de darmcontracties ontspannen en venkel ondersteunt de spijsvertering. Ook kamille wordt veel gebruikt.
+ Veel patiënten hebben blijkbaar baat bij probiotica: goede bacteriën, die misschien te weinig in uw darmen aanwezig zijn. Probiotica zijn te koop in poedervorm, vloeibare vorm, pillen (capsules) en in melkdrankjes.
Probeer ook mogelijke boosdoeners (suikers) in de voeding te vermijden zoals daar zijn:
– honing
– appels, peren, perziken, pruimen en nectarines
– koemelkproducten
– ui, prei, knoflook, artisjok
– witte kool, bloemkool, spruitjes (gasvormende groenten)
– zoetstoffen (sorbitol, mannitol, xylitol) vaak toegevoegd aan suikervrije tandpasta, pepermuntjes en chocolade
– bonen en peulvruchten zoals linzen en kikkererwten
De bovenstaande voedingsmiddelen zijn allemaal moeilijk af te breken en te absorberen suikers/koolhydraten in de dunne darm. Hierdoor ontstaat gasvorming , een opgeblazen gevoel, buikkrampen, buikpijn, diarree maar ook obstipatie etc. etc. Moet u nu altijd deze voedingsmiddelen gaan mijden? Nee, dat hoeft niet. Het is wel aan te raden dit soort van suikers niet in grote mate te eten. Alles met mate en zeker niet elke dag eten.
Lichaamsbeweging is ook hierbij een uitstekend hulpmiddel. 30 minuten beweging per dag heeft reeds een positief effect op je lichamelijke conditie en psychisch welzijn, waardoor je de stress of pijn beter aankunt. Bovendien stimuleert het ook een goede werking van de darmen.
Het Chronische Vermoeidheids Syndroom (ME/CVS) en Fibromyalgie
De symptomen van ME/CVS en Fibromyalgie (FM) overlappen elkaar gedeeltelijk; bij ME/CVS domineert de vermoeidheid, bij FM de pijn. Een combinatie van ME/CVS en FM komt vaak voor.
Chronische vermoeidheid is zo’n zware vermoeidheid en zit zo diep, dat ze niet overgaat met een paar nachtjes goed slapen. Mensen met chronische vermoeidheid zijn maandenlang te moe om normaal te kunnen functioneren en zijn urenlang uitgeput na een ‘gewone’ inspanning, zonder dat daarvoor een echte reden kan aangegeven worden.
Men spreekt over chronische vermoeidheid als de symptomen van uitgesproken vermoeidheid tenminste zes maanden lang aanhouden. De term ‘Chronisch Vermoeidheids Syndroom’ werd voor het eerst gebruikt in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Annals of Internal Medicine’ in 1988. Sommige onderzoekers spreken liever over ME (Myalgic Encephalomyelitis) dan over CVS.
“Op een gegeven moment kon ik niet anders dan op de bank liggen, alles was me teveel. Ik zag er goed uit, leek aan de buitenkant niet ziek, maar in werkelijkheid was ik nergens toe in staat. Voelde me gedeprimeerd, niet in de laatste plaats omdat geen enkel onderzoek kon achterhalen wat er nu met me aan de hand was. Na jaren dokteren durft inmiddels niemand meer te suggereren dat ik me aanstel. Daarvoor hebben de meesten wel gezien dat ik echt ziek hen. Mijn “moe zijn” wordt nu eindelijk serieus genomen.
Het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) deed onderzoek naar langdurige lichamelijk onverklaarbare vermoeidheid. Daarbij werd geconcludeerd dat ernstige aanhoudende vermoeidheid wel degelijk een ziekte kan worden genoemd. Wil er sprake zijn van het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) dan moet de aanhoudende of terugkerende vermoeidheid langer dan zes maanden duren. Deze “CVS-vermoeidheid” is niet het resultaat van inspanning en verbetert evenmin door rust. De klachten leiden bovendien tot aanzienlijke beperkingen in beroepsmatig, sociaal of persoonlijk functioneren. Behalve van vermoeidheid moet er sprake zijn van vier van de volgende symptomen, namelijk concentratieproblemen, keelpijn, gevoelige hals- of okselklieren, spierpijn, gewrichtspijn zonder zwelling of roodheid, hoofdpijn, slaapklachten en malaise-klachten die na inspanning langer dan 24 uur duren. Opvallend genoeg zijn het vooral vrouwen tussen de 25 en 45 jaar die last hebben van ME/CVS.
Vooral de laatste jaren stijgt het aantal ME/CVS-patienten. Dit komt omdat er steeds meer over de ziekte bekend raakt en er daardoor steeds meer patienten “ontdekt” worden. Bovendien brengt de welvaart factoren met zich mee die negatieve consequenties hebben voor het immuunsysteem. Door het toegenomen aantal verre reizen naar de tropen bijvoorbeeld komen we steeds meer in aanraking met allerlei micro-organismen die via exotisch eten of verre reizen in je bloed terecht kunnen komen. Maar ook de overmatige consumptie van junkfood, – “vol kunstmatige kleurstoffen en conserveringsmiddelen” – is wellicht een minstens even belangrijke verklaring voor de toename van moderne vermoeidheidssyndromen. Een slecht functionerend maag-darmstelsel met als gevolg een verminderde opname van vitaminen/mineralen uit de voeding komt bij de helft van de ME/CVS patienten voor.
Veel ME/CVS-patienten geven zelf aan dat hun klachten begonnen na een infectieziekte of operatie. In die zin wordt ME/CVS dan ook wel in verband gebracht met de term post-viraal syndroom.
Hoofdsymptomen:
– zware vermoeidheid die langer dan zes maanden aanhoudt
– langdurige uitputting na de minste lichamelijke inspanning
Bijkomende symptomen:
– een niet-verkwikkende slaap
– slaapstoornissen
– vage pijnklachten over het hele lichaam
– spierspanningen en spierslapte
– gewrichtspijn
– spanningen in de buik door darmproblemen
– prikkelbaarheid
– hoofdpijn
– griepachtig gevoel
– lichte temperatuursstijging
– concentratiestoornissen
– overgevoeligheid voor licht en geluiden
– geheugenstoornissen
Secundaire symptomen:
Depressie, moedeloosheid, interesseverlies
Mogelijke oorzaken van ME/CVS:
. een chronisch slaaptekort
. chronische stress
. een tekort aan mineralen (vaak magnesium) en vitaminen (vitamine B12) en/of anders stoffen (co-enzym)
. een slecht functionerend maag-darmstelsel met als gevolg een verminderde opname van vitaminen/mineralen uit de voeding
. een verzwakte leverfunctie waardoor het lichaam niet optimaal ontgift wordt
. een verzwakt immuunsysteem met als gevolg steeds terugkerende infecties
Zoals al eerder gezegd is in veel gevallen de oorzaak van een chronische vermoeidheid (maar ook bij andere chronische aandoeningen) een zeer slecht functionerend spijsverteringsstelsel.
Om optimaal te kunnen functioneren is een goede spijsvertering van vitaal belang. De volgende twee (2) factoren zijn daarbij van cruciaal belang:
1. De maag moet voldoende spijsverteringssappen produceren om de voeding te kunnen verteren.
2. De darmen moeten alle noodzakelijke voedingsstoffen goed kunnen opnemen.
Meer dan de helft van de chronische vermoeidheidspatiënten hebben spijsverteringsproblemen. De problemen kunnen verschillende oorzaken hebben:
. Een disbalans in de darmflora d.w.z. een teveel aan slechte bacteriën en een tekort aan goede bacteriën. Via een stoelgangonderzoek kun je laten onderzoeken in hoeverre er een tekort is aan goede bacteriën. Een disbalans kun je aanpakken met probiotica.
. Een intolerantie voor bepaalde voedingsmiddelen. Voedingsintoleranties zijn een van de belangrijkste oorzaken van vermoeidheidsproblemen. De meest voorkomende voedingsintolerantie is die voor gluten, maar er zijn ook veel mensen die slecht reageren op melkproducten, suiker, alcohol en koffie. Als je vermoedt dat je een intolerantie hebt voor een bepaald soort voedingsmiddel, dan is het verstandig om dat gedurende zes weken uit je voeding te weren en te zien of de symptomen verbeteren. Als je merkt dat bepaalde voedingsmiddelen inderdaad een probleem zijn, zal de verbetering vrij snel opvallen: je zult minder last hebben van gasvorming, minder buikkrampen hebben, een minder opgeblazen gevoel en je stoelgang zal normaal worden. Pas na enkele maanden (3-6) mag je weer proberen de voedingsmiddelen in beperkte mate op te nemen met je dagelijkse voeding. Als je dan merkt dat de symptomen terugkeren dan is het verstandig al de producten waarvoor je een intolerantie hebt, levenslang uit je dagelijkse voeding te elimineren.
Ook het “Lekke darmsyndroom” (leaky gut) ligt zeer vaak aan de basis van vermoeidheid. Het “Lekke darmsyndroom” is een aandoening waarbij de darmwand ‘lek’ is, zodat allerlei stoffen vanuit de darm in het bloed terechtkomen. Deze ongewenste stoffen belasten de lever, veroorzaken spierpijnen en vermoeidheid. Een gezonde darmwand neemt alleen de voedingsstoffen op die je nodig hebt, een lekkende darm vermindert de opname ervan. Het ” Lekke darmsyndroom” wordt veroorzaakt door een voedingsintolerantie (gluten), door ongezonde voeding met veel suikers of door het gebruik van antibiotica in combinatie met ontstekingsremmers. Je kunt het behandelen door je voedingspatroon grondig te veranderen: producten waarvoor je intolerant bent weren, probiotica innemen, je darmslijmvliezen versterken door een supplement met het aminozuur L-glutamine en extra spijsverteringsenzymen innemen.
Ook eeen candida albicans schimmel infectie kan extreme vermoeidheid in de hand werken. Je kunt ze opsporen via een bloed- en stoelgangonderzoek. Je kunt ze elimineren door het innemen van het medicijn nystatine of met caprylzuur. Een stoelgangonderzoek kan ook duidelijkheid brengen bij eventuele verteringsproblemen. Als er specifieke verteringsproblemen zijn, kun je de vertering stimuleren door het innemen van extra spijsverteringsenzymen en je kunt de darmslijmvliezen versterken door extra L- glutamine in te nemen, net zoals bij ” lekke darmsyndroom”.
Veel mensen met vermoeidheidsproblemen hebben een slecht werkende lever. Dat kan reeds het gevolg zijn van het slikken van overmatig veel medicatie voor de verschillende symptomen waarmee vermoeidheid gepaard kan gaan. Mogelijkerwijs kan de medicatie die artsen voorschrijven bij vermoeidheidsproblemen en fibromyalgie als gevolg hebben dat je lichaam niet voldoende meer ontgift. Er zijn voedingsproducten die de leverfunctie verbeteren en de ontgifting stimuleren (artisjok).
Als je jarenlang onder lichamelijke of psychische stress staat, onvoldoende slaapt en je lichaam vol junkfood stopt, ondermijn je je immuunsysteem. Hierdoor wordt je lichaam extra gevoelig voor infecties door bacteriën en virussen. Infecties kunnen chronisch worden. Bij infecties heb je bovendien niet alleen vermoeidheidsklachten, maar kun je ook lichte koorts (tot 38°C), opgezette klieren in de hals, keelpijn en spierpijnen hebben. Het is hierbij van belang het immuunsysteem te versterken, zodat het lichaam na een tijdje zelf de bacterie of het virus kan elimineren. Als het lichaam voorzien wordt van alle nodige voedingsstoffen, zo weinig mogelijk belast wordt met gifstoffen en voldoende rust krijgt – zal het in staat zijn om ziektekiemen zelf te elimineren. Je kunt je immuunsysteem versterken door gezonde voeding en door voldoende te bewegen. Bij een verzwakt immuunsysteem is het noodzakelijk om een goed gedoseerd multivitamine-mineralensupplement in te nemen eventueel nog aangevuld met meer specifieke preparaten.
