Wat is de betekenis van lijden en dood?
Moslims kijken op verschillende manieren naar de dood en het lijden.
- Lijden als een straf van god.
- Lijden als een beproeving van god.
- Lijden als loutering.
Reeds in het verhaal van de zondeval van Adam en Eva herkennen we het idee dat God de mens straft voor zijn zonden. Omdat de mens (Adam en Eva) weigerde God te gehoorzamen, werden hem het paradijs ontzegd. Toch blijft er voor de mens in zijn leven de mogelijkheid om opnieuw het paradijs te betreden.maar dan moet hij wel God gehoorzamen. Doet hij dit niet dan straft God met een watersnood, een aardbeving of een andere natuurramp, aldus de Islam. God straft niet alleen, hij stelt de mens ook op de proef. Zo laat hij het de mens soms slecht vergaan omdat hij wil onderzoeken wie standvastig en oprecht is. Andersom kan ook: hij laat de boosdoener goed leven, maar na de dood komt alsnog het negatieve oordeel. Volgens de Islam wordt pas op de Dag van de Opstanding de ‘definitieve rekening’ opgemaakt. De Islam ziet lijden ook als loutering.
Voor de moslim brengt het lijden al een stukje vergeving voor de fouten die hij gemaakt heeft in zijn leven. De atheïst kan het lijden zien als een aansporing zich alsnog te bekeren. Lijden heeft dan de bedoeling om een nog grotere straf in het hiernamaals te ontwijken.
Evenals andere grote religies, ziet de Islam in de dood een belangrijke overgang naar een ander leven. De ziel (roeh) is afkomstig van Allah en leeft eeuwig . Daarentegen zijn het lichaam en de geest (nafs) sterfelijk. Volgens de overlevering wordt de dode kort na zijn sterven bezocht door de twee engelen (Moenkir en Nakir). Eerst laten zij de dode Sjahada (de geloofsbelijdenis) opzeggen. Daarna ondervragen de engelen de dode en noteren ze de goede en de slechte kanten. Vervolgens wordt de Sjahada eenmaal ingefluisterd, wordt de Koran geciteerd en wordt de dode met het gezicht in de richting van Mekka gelegd. Kent de dode de geloofsbelijdenis wel dan wordt zijn graf ‘wijd gemaakt’ zodat hij direct al kan ervaren hoe het paradijs zal zijn. Een uitzondering is er voor de martelaren van het geloof. Zij gaan –vanwege hun bijzondere verdiensten- rechtstreeks naar het paradijs. De dode die de geloofsbelijdenis niet kent, wordt ‘geslagen’. Voor hem ziet de toekomst er minder goed uit. Veel moslims geloven dat de ziel van de overledene voortleeft na de dood van het lichaam en de geest.
De Islam gaat uit van een Dag des oordeels: een dag waarop iedereen zal sterven. Na korte tijd (een of meer uren) worden alle doden opgewekt en naar een verzamelplaats gebracht. Allah spreekt daar zijn oordeel uit (Dag des Oordeels). Daarbij maakt hij gebruik van een soort weegschaal met daarop de door de engelen geschreven boeken over de goede en de slechte kanten van de doden. Na het oordeel wacht het ene gedeelte de hel en het andere gedeelte het paradijs.
Hoe gaat de begrafenis in zijn werk?
Volgens de koran moet een begrafenis binnen 24 uur plaats vinden na het overlijden. Crematie is niet toe gestaan. De gestorvene wordt eerst gewassen. Dat kan thuis gebeuren maar als in de moskee een aparte ruimte is voor zo’n wassing dan gebeurd het daar. Na de wassing volgen een aantal rituele wassingen, zoals die voor de salaat gebruikelijk zijn. Daarna wordt lichaam in een aantal witte doeken gewikkeld waarna een salaat wordt gehouden voor de gestorvene. Bij de begrafenis wordt het lichaam in een open kist door de mannelijke vrienden en familie naar het graaf gebracht. Niemand loopt voor de kist uit. Het graf is zo gegraven dat het gezicht in de richting van Mekka gelegd kan worden. Iedereen gooit drie handen zand in het graf. Wanneer de familie de begraafplaats heeft verlaten, zegt de imaan de tekst voor die de overledene moet antwoorden wanneer de engelen hem vragen stellen over zijn of haar levensloop. Voor de familie een rouw periode van minstens drie dagen. Het graf wordt met rust gelaten en mag niet worden geruimd. Er komt ook geen grafsteen op het graf. Vaak plaats men wel een steen of rots. Maar de kinderen mogen er spelen en de koeien grazen. De dode wacht op de dag van de wederopstanding als god over iedereen het definitieve oordeel zal uitspreken.
