Als een homo op je valt… Acceptatie van homoseksualiteit onder Utrechtse (hetero)jongeren
De gemeente Utrecht maakt zich grote zorgen over de acceptatie van homoseksualiteit onder jongeren. Van de Utrechtse brugklassers zegt 42 procent geen homoseksuelen in de vriendenkring te accepteren[1]. De gemeente Utrecht vraagt zich af waar dit hoge percentage vandaan komt én hoe de gemeente de acceptatie van homoseksualiteit onder jongeren kan vergroten.
Wat hebben jongeren nodig hebben om homoseksualiteit wél te kunnen accepteren? Om antwoord op deze vraag te geven is het nodig zicht te krijgen in welke situaties homoseksualiteit voor jongeren zo’n moeilijk en lastig thema is. Wat zijn de knelpunten? Maar ook: in welke situaties of onder welke omstandigheden kunnen jongeren homoseksualiteit wél accepteren? En welke oplossingen zien jongeren zelf om vooroordelen over homoseksualiteit te voorkomen? Oftewel, wat zijn naast de knelpunten, de krachtpunten van diverse jongeren in het omgaan met homoseksualiteit?
Fibromyalgie en het prikkelbaredarmsyndroom (PDS)
Heb je regelmatig last van een onregelmatige stoelgang, buikpijn, winderigheid? Dan heb je misschien ook last van het prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Het wordt ook omschreven als ‘spastische darm’. Er is sprake van PDS als je gedurende minstens twaalf aaneensluitende weken voortdurend of met tussenpozen buikpijn of een onaangenaam gevoel in de buik hebt.
Buikpijn is het belangrijkste symptoom van PDS. Vaak begint de pijn tijdens of na de maaltijd. Hij is meestal zeurend van aard met af en toe korte krampen. Naast buikpijn treden ook een of meerdere andere symptomen op:
– een opgeblazen gevoel
– een wisselend ontlastingspatroon (meer dan drie keer per dag of minder dan driemaal per week, geregeld diarree en/of verstopping of beide afwisselend)
– abnormale vorm van de ontlasting (zacht, waterig of zeer hard)
– wijzigingen in de manier van ontlasten (abnormaal persen, loze aandrang of het gevoel dat de ontlasting niet volledig was)
– winderigheid
De symptomen zijn doorgaans wisselend van aard. Het valt niet te voorspellen hoe de klachten bij iemand zullen verlopen. Ze verschillen van persoon tot persoon en bij sommigen zelfs van dag tot dag.
Een eenduidige verklaring voor de PDS klachten bestaat helaas nog niet. Wellicht wordt PDS veroorzaakt door een combinatie van stress, voeding, een gestoorde darmbeweging en/of een extra gevoelige darmwand. Enerzijds lijkt de aandoening te ontstaan na een ernstige darminfectie of tijdens een periode vol spanningen, stress en emoties. Anderzijds kunnen ook veranderde voedingsgewoonten (kant-en-klaar producten, snacks, suiker) een rol spelen.
De oorzaak van het prikkelbare darmsyndroom is niet bij iedereen dezelfde, daarom kan het nuttig zijn om meerdere middeltjes te proberen of zelfs te combineren.
+ Aanvankelijk dachten artsen dat een vezeltekort de belangrijkste oorzaak is van het prikkelbare darmsyndroom. Momenteel is het enthousiasme omtrent het nut van vezels wat getemperd.
+ Muntthee (tip: zonnatura) doet de darmcontracties ontspannen en venkel ondersteunt de spijsvertering. Ook kamille wordt veel gebruikt.
+ Veel patiënten hebben blijkbaar baat bij probiotica: goede bacteriën, die misschien te weinig in uw darmen aanwezig zijn. Probiotica zijn te koop in poedervorm, vloeibare vorm, pillen (capsules) en in melkdrankjes.
Probeer ook mogelijke boosdoeners (suikers) in de voeding te vermijden zoals daar zijn:
– honing
– appels, peren, perziken, pruimen en nectarines
– koemelkproducten
– ui, prei, knoflook, artisjok
– witte kool, bloemkool, spruitjes (gasvormende groenten)
– zoetstoffen (sorbitol, mannitol, xylitol) vaak toegevoegd aan suikervrije tandpasta, pepermuntjes en chocolade
– bonen en peulvruchten zoals linzen en kikkererwten
De bovenstaande voedingsmiddelen zijn allemaal moeilijk af te breken en te absorberen suikers/koolhydraten in de dunne darm. Hierdoor ontstaat gasvorming , een opgeblazen gevoel, buikkrampen, buikpijn, diarree maar ook obstipatie etc. etc. Moet u nu altijd deze voedingsmiddelen gaan mijden? Nee, dat hoeft niet. Het is wel aan te raden dit soort van suikers niet in grote mate te eten. Alles met mate en zeker niet elke dag eten.
Lichaamsbeweging is ook hierbij een uitstekend hulpmiddel. 30 minuten beweging per dag heeft reeds een positief effect op je lichamelijke conditie en psychisch welzijn, waardoor je de stress of pijn beter aankunt. Bovendien stimuleert het ook een goede werking van de darmen.
Fibromyalgie
Wat is Fibromyalgie?
Fibromyalgie (FM) betekent letterlijk: pijn in bindweefsel en spieren. Fibromyalgie wordt ook wel weke delen reuma genoemd. Het komt voor bij ongeveer twee op de honderd volwassenen, vooral bij vrouwen.
Fibromyalgie is een chronisch pijnsyndroom bestaande uit algemene spierpijn en spierstijfheid gepaard gaande met (soms extreme) vermoeidheid, slaapstoornissen, hoofdpijnen, angsten, depressies, allergieën, concentratie- en geheugenstoornissen, temperatuurverhogingen en darmklachten. Deze aandoening komt met name voor bij vrouwen in de leeftijdscategorie van 20 tot 60 jaar.
Vele tienduizenden Nederlanders lijden in meer of mindere mate aan dit syndroom waarvoor nog geen eenduidige oorzaak is gevonden. Het ontbreken hiervan, in samenhang met het meestal gezonde uiterlijk van de fibromyalgiepatiënt en de normale bevindingen bij regulier bloedonderzoek, leidt vaak tot ontkenning van dit ziektebeeld door huisarts, specialist, bedrijfsarts, werkgever en niet in de laatste plaats de eigen omgeving.
Fibromyalgie wordt meestal geclassificeerd als een reumatische spieraandoening, omdat een van de meest voorkomende symptomen bij fibromyalgiepatiënten de chronische pijnlijke spieren zijn. Omdat we echter steeds meer te weten zijn gekomen over deze aandoening, wordt deze tegenwoordig vaker geclassificeerd als een vorm van het disfunctioneren van neurotransmitters. Neurotransmitters zijn chemische stoffen die door de hersenen worden aangemaakt om het lichaam te “vertellen” wat het moet doen. Bij mensen met fibromyalgie blijkt er een abnormale productie van neurotransmitters en andere chemische stoffen aanwezig te zijn die niet alleen de gemoedstoestand en het slaappatroon beïnvloeden, maar ook de manier waarop pijn wordt beheerst en de functioneringswijze van het immuunsysteem. De fibromyalgiepatiënt ervaart een domino effect waarin het ene symptoom en het ontstaan ervan, van invloed is op een ander symptoom.
Fibromyalgiepatiënten zijn bijvoorbeeld niet in staat om in het diepe slaap stadium (deltaslaap) te geraken, waarin het lichaam veel chemische stoffen voor de heropbouw aanmaakt waardoor weefsels worden hersteld en de groei van deze weefsels wordt bevorderd. Groeihormoon, een van de meest overvloedige chemische stoffen voor de heropbouw, komt tijdens de delta slaap vrij en herstelt en bevordert de groeiweefsels. Omdat fibromyalgiepatiënten de deltaslaap nooit ervaren, hebben zij een laag groeihormoon gehalte. Dit resulteert in een onvermogen van het lichaam om zichzelf te herstellen.
Groeihormoon heeft een groot effect op het bindweefsel. Bindweefsel is het voornaamste herstelmechanisme in het lichaam en de chemie ervan regelt de afweer tegen ontstekingen en genereert vloeistoffen, inclusief witte bloedlichaampjes en antilichaampjes, om infecties te kunnen bestrijden. De bindweefsels van de fibromyalgiepatiënt worden stijf en gespannen, wat wordt veroorzaakt door een slechte aan- en afvoer van vloeistoffen door deze weefsels. Door congestie worden de circulatie en de neurale transmissie nadelig beïnvloedt, waardoor de spieren en de omringende organen in een constante gespannen toestand verkeren. Dit gebied van verhoogde contractie en verminderde circulatie veroorzaakt een opeenhoping van afvalstoffen, de zogenoemde tenderpoints. Constante gespannenheid van de spieren in combinatie met het onvermogen om in de diepe herstellende slaap te geraken, zijn er de oorzaak van dat de fibromyalgiepatiënt niet alleen hevige pijnen ervaart op deze gevoelige plaatsen, maar ook algehele uitputting. Als u alles met elkaar in verband brengt, wordt het bestaande domino effect duidelijk.
Tenderpoints
Het meest typerende bij fibromyalgie zijn de pijnpunten ( “tenderpoints”). Bepaalde specifieke pijnpunten in de nek, schouders, lendenstreek en heupen. Een drukpunt wordt als positief beschouwd als de patiënt aangeeft dat druk op die plaats pijn doet. Een plek waar men aangeeft dat deze bij druk alleen maar gevoelig is moet negatief worden genoemd. De test is positief als bij elf van de achttien tenderpoints pijn wordt ervaren. De pijnpunten moeten altijd worden vergeleken met vaste controlepunten.
Internationaal zijn over deze tenderpoints afspraken gemaakt omdat het als een belangrijk kenmerk gezien wordt voor fibromyalgie.
Waar zitten de tenderpoints?
Tenderpoints komen aan twee zijden van het lichaam voor en zouden ook aan beide zijden pijn moeten doen, dat wil zeggen zowel links als rechts. Hieronder is een weergave van tenderpoints zoals die regelmatig worden weergegeven.
- Aan de basis van de achterkant van de schedel aan weerszijden van de nekwervels, dus daar waar de nek in het hoofd over gaat.
- Halverwege de bovenste schouderlijn .
- Van daaruit ca. viereneenhalf tot vijf centimeter naar beneden en iets naar het midden toe op de schouder, als het ware langs de schouderlijn aan de kant van de ruggengraat.
- In de voorkant van de hals, net boven het sleutelbeen .
- Aan de onderkant van het sleutelbeen, daar waar het sleutelbeen vastzit aan het borstbeen.
- Binnenkant van de elleboog, ongeveer twee centimeter onder de plooi van de elleboog.
- Aan de bovenkant van de heupen, een paar centimeter van de ruggengraat af.
- Aan de zijkant van de heupen, onder de billen.
- Aan de binnenkant van de knie, ongeveer twee centimeter boven de knieschijf.
Symptomen/klachten
- Veel voorkomende specifieke symptomen/klachten zijn:
– Spierpijnen in het hele lichaam
– Ochtendstijfheid
– Vermoeidheid
– Gevoel niet goed geslapen te hebben
– Prikkelbare / spastische darm
– Hoofdpijn die lijkt op migraine
– Duizeligheid
– Concentratiestoornissen
– Vergeetachtigheid
– Stemmingswisselingen
– Tintelend gevoel
– Verhoogd koudegevoel (gedeeltelijk paars verkleuren van handen en voeten)Daarnaast kunnen er nog andere symptomen/klachten aanwezig zijn:
– Gewrichtspijnen
– Depressiviteit
– Allergische reacties
– Veelvuldige diarree maar ook verstopping, moeilijke ontlasting
– Gezwollen blaas
– Pijnlijke menstruatie
– Zichtbaar gezwollen handen, voeten en gezicht
– Gevoel van gezwollen handen
– Misselijk gevoel
– Zwakke aandrang
– Onregelmatige hartkloppingen
– Gevoel van kriebelen, prikkelen of doofheid in de handen
– Verhoogde lichaamstemperatuur
– Rugpijn
– Verminderd libido
– Hoorproblemen/ruisen/fluiten in de oren
– Droge slijmvliezen van de ogen en de mond
– Droge slijmvliezen in de vagina
– Krampachtige pijn in het onderlijf
– Angst- en paniekgevoelens
– Vluchtig uitvallen van het gezichtsvermogen
– Ontsteking van het keelslijmvlies
– Problemen met de luchtwegen, hoestprikkels
– Haaruitval
– Pijngevoel, soms al bij aanraking van de huid
– Meer gevoeligheid voor geruis, luider horen van geruis
– Voortdurende pijnlijke drang tot stoelgang of urineren
– Weergevoeligheid
– Moeilijker urineren met meer weerstand
– Meer zweetafscheiding, in combinatie met een penetrante geur
– Branderig gevoel van de huid, bijv. bij de wangen (richting oren)
– Druk en benauwdheid op het hart
– Eczeem/huiduitslag
– Heesheid
– Algemene allergieën
– Tremor (trillen van de handen)
– Waterophopingen, met name ’s ochtends in gezicht en handen
– Hevig kriebelen in de benen
– Toename van gewicht overdag tot 2 kg (dit verdwijnt ’s nachts)
Opmerking: Niet alle genoemde symptomen/klachten hoeven aanwezig te zijn en ook worden niet alle symptomen door fibromyalgie alleen veroorzaakt. Al deze symptomen treden in de regel niet gelijktijdig op en niet alle mensen met fibromyalgie hebben dezelfde symptomen.
Mogelijke oorzaken
De meeste deskundigen op dit gebied zijn van mening dat fibromyalgie door meerdere factoren wordt bepaald. Zo kan bijvoorbeeld een darminfectie aanleiding geven tot voedselovergevoeligheid en een verzwakking van het immuunsysteem. De verzwakking van het immuunsysteem leidt dan weer tot een grotere gevoeligheid voor infecties. Schimmelinfecties, met name de Candida Albicans schimmelinfecties komen bijvoorbeeld veel voor bij fibromyalgiepatiënten.
Het prikkelbare darmsyndroom (spastische darm) is ook een bekend en veel voorkomend verschijnsel. Ook komt reuma vaak in het voorgeslacht voor. Vaak blijkt dat een merendeel van de fibromyalgiepatiënten last hebben van virale belastingen. Veel voorkomende virussen zijn het pfeiffervirus en het herpesvirus. Vaak zijn het “oude” virussen die nog steeds aanwezig zijn in het lichaam maar niet meer traceerbaar middels regulier bloedonderzoek.
Veel voorkomend zijn ook bacteriële belastingen waaronder de tekenbeetbesmetting of te wel ziekte van Lyme. Veel fibromyalgiepatiënten lopen, vaak zonder dat ze dit zelf weten, rond met een tekenbeetbesmetting.
Fibromyalgie komt ook meer voor bij mensen met bepaalde eigenschappen.
- Eigenschappen
FM wordt vaak aangegeven als één van de typische aandoeningen bij hooggevoelige mensen. Hooggevoeligheid is een persoonlijkheidseigenschap die bij 10 à 20% van de mensen voorkomt.
Hooggevoelige mensen hebben een zenuwstelsel, hersenen en zintuigen die gevoeliger zijn dan die van niet-hooggevoeligen. Dit betekent dat stimulatie of prikkeling centraal staat. Naast de inwendige prikkels in het lichaam, leven we in een maatschappij met een overaanbod aan uitwendige prikkels. Dit heeft vele gevolgen. Stimuli hebben meer betekenissen voor hooggevoelige mensen. Ze nemen intenser waar dan anderen. Het gaat hier niet alleen om zintuiglijke prikkels, maar ook om gedachten, gevoelens, gedrag en emoties. Ze nemen meer in zich op dan anderen, het werkt dieper in, het blijft langer hangen, het duurt langer om het te verwerken. Ze hebben dan ook meer rust en meer tijd nodig voor zichzelf dan anderen.
Wat matig prikkelend is voor een niet-hooggevoelige mensen, kan heel prikkelend zijn voor hooggevoelige mensen. Wat heel prikkelend is voor niet-hooggevoelige mensen, kan tot overprikkeling leiden bij hooggevoelige mensen. Ze raken dan ook makkelijker uit evenwicht, hebben meer en eerder last van stress en voelen zich vaak niet goed in deze complexe maatschappij. Hooggevoeligheid is geen ziekte, of een persoonlijkheidsstoornis, het is een algemene persoonlijkheidseigenschap, die mogelijk erfelijk is.
Meer en meer deskundigen veronderstellen dat fibromyalgie mede ontstaat door toxische overbelasting en verzuring. Als de lever niet meer in staat is zijn gifstoffen te verwijderen, worden deze opgeslagen in de spiervezels en het bindweefsel, wat voor de fibromyalgiepatiënt veel klachten kan veroorzaken.
Een Amerikaanse chiropractor ontdekte dat bijna alle mensen met fibromyalgie terugkomende rugklachten hebben. De oorzaak was een slecht functionerende alvleesklier. De alvleesklier produceert te weinig enzymen bij fibromyalgie waardoor bloedsuikerschommelingen en spijsverteringsproblemen ontstaan. Met een verzwakt afweersysteem als gevolg.
Veel fibromyalgiepatiënten ervaren chronische stress. Relatieproblemen maar ook problemen uit het verleden kunnen daarbij een rol spelen. Fibromyalgie openbaart zich vaak na een periode van langdurige stress. Doordat chronische stress vaak “diep” in het onderbewuste systeem aanwezig is kan hierdoor een slaapprobleem ontstaan. De fibromyalgiepatiënt komt dan ook vaak volkomen verstijfd uit bed. Een verklaring kan zijn dat tijdens de slaap het onderbewustzijn nog steeds bezig is met het verwerken of herbeleven van de (emotionele) problemen uit het verleden. Van een herstellende diepe slaap kan dan ook geen sprake zijn.
De vraag of fibromyalgie al dan niet erfelijk is, is nog steeds niet duidelijk. Volgens sommige wetenschappers is de aandoening het resultaat van een genetische afwijking die van moeder op dochter wordt overgeleverd. Ook wordt gesteld dat de genen het pijnproces regelen. Mensen met fibromyalgie zouden gevoelig zijn voor pijnen die anderen niet voelen. De verantwoordelijke genen zijn tot dusver echter nog niet gevonden.
Diagnose
Het stellen van de diagnose fibromyalgie is een complex proces aangezien de symptomen bij veel andere aandoeningen voor kunnen komen. Er is momenteel geen test of bloedonderzoek voorhanden om fibromyalgie vast te stellen en ook op röntgenfoto’s is er niets te zien. Vaak wordt de diagnose fibromyalgie mede gesteld op basis van uitsluitsel. Mensen met fibromyalgie hebben vaak een hele zoektocht achter de rug voordat ze met zekerheid weten dat hun klachten fibromyalgie genoemd mogen worden.
Aanvankelijk start u met uw klachten bij de huisarts. Deze zal in eerste instantie pijnmedicatie uitschrijven. Uiteindelijk zal u worden doorverwezen naar een reumatoloog die een reeks van onderzoeken uit zal laten voeren. Voor het stellen van de diagnose fibromyalgie, zijn er afspraken gemaakt over specifieke criteria die moeten uitmaken of iemand fibromyalgie heeft. In 1990 ontwikkelde het American College of Reumatology (ACR) criteria voor de classificatie van fibromyalgie:
Het betreft hier:
- Chronische pijn en / of stijfheid, ten minste drie maanden aanwezig, op drie of meer plekken in het lichaam, zowel boven als onder de taille, zowel links als rechts in het lichaam.
- Het hebben van pijnpunten (11 of meer van de 18), zogenaamde tender points, op afgesproken plaatsen.
Om de diagnose te stellen zal uw arts aan de hand van uitgebreide vragen uw klachten in beeld brengen. Ook zal de arts een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Daarnaast zal er een aantal onderzoeken plaatsvinden om uit te sluiten dat de pijnklachten door een ander aandoening of ziekte worden veroorzaakt. Zo kan bloedonderzoek bloedarmoede, ijzertekort, schildklier-afwijkingen, auto-immuunziekten en bepaalde infecties aan het licht brengen. Nogal wat fibromyalgiepatiënten hebben darmklachten. Ontlastingsonderzoek om infecties met parasieten en bacteriën op te sporen is dan ook vaak aan te raden. Een zeer groot aantal fibromyalgie-patiënten heeft in meer of mindere mate last van voedselovergevoeligheid. Voedselintolerantie is moeilijk aan te tonen met de gebruikelijke onderzoeksmethoden. Testmethoden als IgE/IgG4-onderzoek en/of de zogenaamde cytotoxische test zijn zeer geavanceerde bloedtesten om deze intoleranties of allergieën wel aan te tonen. Niet zelden is er sprake van een stoornis in de bloedsuikerregeling (hypoglycemie). Deze kan zich uiten in klachten als trillerigheid, zweten, angsten, geestelijke verwardheid, zwaktegevoel en een onbedwingbare behoefte om zoetigheid te nuttigen. Overige nuttige tests zijn o.a. bepaling van de sterkte van het immuunsysteem, haaranalyse en bloedonderzoek om de kwaliteit van de leverontgiftingsfunctie vast te stellen. Meer en meer deskundigen veronderstellen dat fibromyalgie mede ontstaat door toxische overbelasting. Als de lever niet meer in staat is gifstoffen te verwijderen, worden de gifstoffen opgeslagen in de spiervezels en het bindweefsel, wat forse vermoeidheidsklachten en pijn veroorzaken kan
Uit natuurgeneeskundig onderzoek is gebleken dat het merendeel van de fibromyalgiepatiënten lijden aan de schimmelinfectie candida albicans. Ook wordt een relatie verondersteld met het epstein-barr-virus, behorend tot de groep van pfeiffer en herpesvirussen. De meeste fibromyalgiepatiënten hebben dit virus ooit gehad. Er blijkt in de praktijk ook een enorme overlap van het klachtenpatroon van “de gemiddelde” fibromyalgiepatiënt te bestaan in vergelijking tot diegenen die lijden aan het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS/ME). Een patiënt met CVS/ME heeft net als de fibromyalgiepatiënt te kampen met abnormale vermoeidheid en een verhoogde pijngevoeligheid. Echter, bij fibromyalgie staan pijnklachten voorop en bij CVS/ME is vermoeidheid de belangrijkste klacht.
Nieuwe diagnostische criteria fibromyalgie (December 2010)
De Amerikaanse vereniging voor reumatologie heeft nieuwe criteria geformuleerd om fibromyalgie te beoordelen. Ze vervangen de criteria uit 1990. De criteria zullen wereldwijd worden toegepast. Om de diagnose fibromyalgie te stellen, wordt nog steeds vooral gelet op pijn in het hele lichaam. Nieuw is dat ook andere symptomen dan pijn worden meegenomen in de diagnose en dat de ernst van fibromyalgie wordt beoordeeld.
De nieuwe diagnose verschilt van de oude. De oude diagnose was een alles of niets beoordeling: iemand voldeed wel of niet aan de criteria voor fibromyalgie. Bij de nieuwe diagnose wordt de ernst van fibromyalgie uitgedrukt in een getal. Die score is hoger naarmate meer delen van het lichaam pijn doen en naarmate de symptomen ernstiger zijn.
Bij diagnose volgens de oude criteria waren bovendien drukpunten op het lichaam belangrijk. Als 11 van 18 punten op het lichaam pijnlijk waren, dan werd het fibromyalgie genoemd. Deze drukpunten vervallen. De nieuwe criteria geven een betere weerspiegeling van de veelomvattende problematiek bij fibromyalgie.
De nieuwe criteria zijn een winst voor wetenschappelijk onderzoek. Met de nieuwe score kunnen onderzoekers mensen met meer en minder ernstige fibromyalgie vergelijken. Zo kan bijvoorbeeld onderzocht worden of de hersenactiviteit of zenuwgeleiding verschilt voor mensen met meer en minder ernstige fibromyalgie. Ook wordt het nu mogelijk om deze criteria te gebruiken om het effect van behandeling uit te drukken in een getal. Wereldwijd kunnen dan de effecten van verschillende behandelingen worden vergeleken.
Voor patiënten is het belangrijk dat de criteria weergeven dat fibromyalgie meer is dan alleen maar pijn. De erkenning voor fibromyalgie zou kunnen toenemen, omdat meer artsen deze criteria zullen willen hanteren dan de oude criteria. Mensen verschillen in de mate waarin ze pijn en andere symptomen ervaren. Het is hetzelfde als bij kaalheid of depressieve stemming. Mensen verschillen hierin en pas als een bepaalde grens wordt overschreden noemen we iemand kaal, depressief of met behulp van deze criteria fibromyalgisch.
Elke arts die symptomen kan waarnemen, kan de nieuwe diagnose fibromyalgie stellen. Fibromyalgie kan nu dus ook worden beoordeeld door mensen die niet in het bestaan van fibromyalgie geloven. Aan hen wordt uitsluitend gevraagd om te beoordelen wat de ernst van diverse symptomen is.
Voor het stellen van de diagnose fibromyalgie moet worden voldaan aan alle 3 voorwaarden:
- Pijn en andere symptomen zijn op een min of meer gelijkblijvend niveau al gedurende minimaal drie maanden aanwezig.
- Er is geen andere ziekte die de pijn verklaart.
- De fibromyalgiescore (de optelling van de pijnscore en de symptoomscore) is minimaal 12, de pijnscore is minimaal 3 en de symptoomscore is minimaal 5.
De pijnscore: Er wordt genoteerd in welke 19 gebieden van het lichaam sprake was van pijn gedurende de afgelopen week (voor elk pijnlijk gebied een score van 1). Iemand met pijn in vier gebieden van het lichaam, heeft dus een pijnscore van 4. De volgende 19 gebieden tellen mee in de score: borst, bulk, bovenrug, onderrug, nek en zowel de linker als rechter schoudergordel, bovenarm, onderarm, heup-bil gebied, bovenbeen, onderbeen en kaak. De laagst mogelijke pijnscore is 0 en de hoogst mogelijke score is 19.
De symptoomscore: Er wordt voor elk van de drie onderstaande symptomen genoteerd hoe erg het symptoom was gedurende de afgelopen week
– moeheid
– niet uitgerust ontwaken
– moeite met nadenken en concentreren
Elke symptoom krijgt een score als volgt:
0 = geen probleem
1 = lichte of milde problemen, meestal mild of met tussenpozen
2 = matige tot aanzienlijke problemen die vaak aanwezig zijn en/of van aanzienlijk niveau
3 = ernstig: ingrijpende, continue, het leven verstorende problemen.
Verder wordt nagegaan hoeveel extra symptomen iemand heeft. Daarbij wordt een lijst gebruikt met 42 voornamelijk lichamelijke symptomen, zoals een prikkelbare darm, blaasklachten, hoofdpijn of droge ogen.
0 = geen symptomen
1 = weinig symptomen
2 = aanzienlijk aantal symptomen
3 = veel symptomen
De symptoomscore is de som van de ernst van de drie symptomen (moeheid, niet uitgerust ontwaken en moeite met nadenken en concentreren) plus het aantal extra symptomen. Als iemand bijvoorbeeld erge moeheid heeft (score 3), matige tot aanzienlijke problemen voor wat betreft niet uitgerust ontwaken (score 2), geen problemen met nadenken en concentreren (score 0) en veel extra symptomen (score 3), dan is de symptoomscore 8.
De fibromyalgiescore: De fibromyalgiescore ontstaat door de pijnscore en de symptoomscore op te tellen. De fibromyalgiescore loopt van 0 (geen enkel symptoom) tot en met 31 (forse klachten).
Behandelingsmogelijkheden
De meest voorkomende klachten (pijn – vermoeidheid – slaapstoornissen – stijfheid) kunnen verminderen met een aantal behandelvormen die, al dan niet in combinatie met elkaar, ervoor kunnen zorgen dat de fibromyalgiepatiënt beter met de klachten om zal kunnen gaan. Echter, geen twee mensen met fibromyalgie zijn hetzelfde. Dit betekent dat ook de behandeling bij iedereen weer anders zal zijn. Vaak is het gewoonweg uitproberen de enige manier om vast te stellen of deze enig effect heeft.
• Pijnstilling. Aangezien er geen eenduidige oorzaak bekend is bestaat er geen regulier medicijn waarmee fibromyalgie genezen kan worden. Pijnstillers, zoals paracetamol, worden het meest voorgeschreven maar halen hooguit de scherpe kantjes van de pijn af. Ook anti-depressiva worden vaak voorgeschreven.
• Oefeningen verbeteren de lichamelijke conditie en het uithoudingsvermogen. Zij zijn tevens belangrijk om de dagelijkse inspanningen beter te leren doseren. Deze oefeningen (aquagym, zwemmen, fietsen, wandelen) dienen echter steeds naar eigen vermogen te worden aangepast. Vandaar dat ze in het begin het best individueel worden uitgeoefend en bij voorkeur onder begeleiding van een deskundige.
• Ontspanningsoefeningen, yoga en meditatie kunnen helpen om de verschillende stresssituaties beter te controleren.
• Leefwijze. Bewust leven, op tijd gas terug nemen en reële eisen stellen, dragen in positieve zin bij aan het omgaan met fibromyalgie.
• Voeding. Een belangrijke plaats in de behandeling moet worden ingenomen voor voeding. Wie zijn klachten wil verminderen, vermoeidheid te lijf wil gaan en meer energie wil opdoen, moet aandacht gaan besteden aan gezonder eten. Het kan heel verstandig zijn om je eetgewoonten met een voedingskundige te gaan bespreken. Maar ook zonder het advies van een deskundige is het niet moeilijk om betere eetgewoonten aan te gaan nemen.
• Voedingssupplementen. Een goed gedoseerd magnesiumsupplement kan doeltreffend zijn bij spierpijnen, verhoogde spierspanning, spierkrampen en vermoeidheid. Magnesium heeft immers een belangrijke spierontspannende werking waardoor deze klachten aanzienlijk verminderd kunnen worden. Ook extra enzymen in de vorm van een supplement schijnen verlichting te kunnen bieden. Een supplement dat veel wordt voorgeschreven vanuit de natuurgeneeskundige praktijk heet fibrofit
Medicatie
Patiënten met fibromyalgie hebben over het algemeen weinig baat bij pijnstillers. Sommige patiënten ondervinden enige verlichting van paracetomol. Ook zijn er paracetamoltabletten met codeine op recept verkrijgbaar. Codeine versterkt de werking van paracetamol, maar geeft ook meer bijwerkingen zoals een verminderd reactievermogen en obstipatie.
Naast paracetamol bestaat er een andere groep pijnstillers, de zogenaamde onstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s). NSAID’s kunnen echter weer maagklachten veroorzaken en het effect van deze pijnstillers op de pijn is matig. De arts kan ook besluiten om een van de nieuwere pijnstillers zoals Tramadol voor te schrijven.
Tramadol wordt door een deel van de patiënten echter weer matig verdragen.
Steeds vaker worden ook medicijnen tegen depressiviteit voorgeschreven. Uit onderzoek is gebleken dat de pijn als gevolg van deze medicijnen kan afnemen, waardoor zij beter kunnen blijven functioneren. Het duurt vaak een aantal weken voordat het effect van deze medicijnen duidelijk wordt. In het begin moeten veel gebruikers aan deze medicijnen wennen vanwege de bijwerkingen (sufheid, traagheid). Bij patiënten met slaapproblemen of mensen die zich chronisch vermoeid voelen worden deze medicijnen ook voorgeschreven. De meest gebruikte medicijnen bij het Fibromyalgie-Syndroom zijn Lyrica, Amitriptyline (Tryptizol) en Duloxetine (Cymbalta).
Bron: www.fybromyalgie.nl