Verlies is onlosmakelijk verbonden met het leven. Toch is het iets waar we liever niet bij stilstaan. Totdat we er niet meer omheen kunnen. Een dierbare overlijdt, je wordt ziek, je relatie wordt verbroken, je krijgt ontslag of je komt erachter dat je toekomstverwachtingen niet uit zullen komen. [Lees meer…]
Fibromyalgie en het prikkelbaredarmsyndroom (PDS)
Heb je regelmatig last van een onregelmatige stoelgang, buikpijn, winderigheid? Dan heb je misschien ook last van het prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Het wordt ook omschreven als ‘spastische darm’. Er is sprake van PDS als je gedurende minstens twaalf aaneensluitende weken voortdurend of met tussenpozen buikpijn of een onaangenaam gevoel in de buik hebt.
Buikpijn is het belangrijkste symptoom van PDS. Vaak begint de pijn tijdens of na de maaltijd. Hij is meestal zeurend van aard met af en toe korte krampen. Naast buikpijn treden ook een of meerdere andere symptomen op:
– een opgeblazen gevoel
– een wisselend ontlastingspatroon (meer dan drie keer per dag of minder dan driemaal per week, geregeld diarree en/of verstopping of beide afwisselend)
– abnormale vorm van de ontlasting (zacht, waterig of zeer hard)
– wijzigingen in de manier van ontlasten (abnormaal persen, loze aandrang of het gevoel dat de ontlasting niet volledig was)
– winderigheid
De symptomen zijn doorgaans wisselend van aard. Het valt niet te voorspellen hoe de klachten bij iemand zullen verlopen. Ze verschillen van persoon tot persoon en bij sommigen zelfs van dag tot dag.
Een eenduidige verklaring voor de PDS klachten bestaat helaas nog niet. Wellicht wordt PDS veroorzaakt door een combinatie van stress, voeding, een gestoorde darmbeweging en/of een extra gevoelige darmwand. Enerzijds lijkt de aandoening te ontstaan na een ernstige darminfectie of tijdens een periode vol spanningen, stress en emoties. Anderzijds kunnen ook veranderde voedingsgewoonten (kant-en-klaar producten, snacks, suiker) een rol spelen.
De oorzaak van het prikkelbare darmsyndroom is niet bij iedereen dezelfde, daarom kan het nuttig zijn om meerdere middeltjes te proberen of zelfs te combineren.
+ Aanvankelijk dachten artsen dat een vezeltekort de belangrijkste oorzaak is van het prikkelbare darmsyndroom. Momenteel is het enthousiasme omtrent het nut van vezels wat getemperd.
+ Muntthee (tip: zonnatura) doet de darmcontracties ontspannen en venkel ondersteunt de spijsvertering. Ook kamille wordt veel gebruikt.
+ Veel patiënten hebben blijkbaar baat bij probiotica: goede bacteriën, die misschien te weinig in uw darmen aanwezig zijn. Probiotica zijn te koop in poedervorm, vloeibare vorm, pillen (capsules) en in melkdrankjes.
Probeer ook mogelijke boosdoeners (suikers) in de voeding te vermijden zoals daar zijn:
– honing
– appels, peren, perziken, pruimen en nectarines
– koemelkproducten
– ui, prei, knoflook, artisjok
– witte kool, bloemkool, spruitjes (gasvormende groenten)
– zoetstoffen (sorbitol, mannitol, xylitol) vaak toegevoegd aan suikervrije tandpasta, pepermuntjes en chocolade
– bonen en peulvruchten zoals linzen en kikkererwten
De bovenstaande voedingsmiddelen zijn allemaal moeilijk af te breken en te absorberen suikers/koolhydraten in de dunne darm. Hierdoor ontstaat gasvorming , een opgeblazen gevoel, buikkrampen, buikpijn, diarree maar ook obstipatie etc. etc. Moet u nu altijd deze voedingsmiddelen gaan mijden? Nee, dat hoeft niet. Het is wel aan te raden dit soort van suikers niet in grote mate te eten. Alles met mate en zeker niet elke dag eten.
Lichaamsbeweging is ook hierbij een uitstekend hulpmiddel. 30 minuten beweging per dag heeft reeds een positief effect op je lichamelijke conditie en psychisch welzijn, waardoor je de stress of pijn beter aankunt. Bovendien stimuleert het ook een goede werking van de darmen.
Het Chronische Vermoeidheids Syndroom (ME/CVS) en Fibromyalgie
De symptomen van ME/CVS en Fibromyalgie (FM) overlappen elkaar gedeeltelijk; bij ME/CVS domineert de vermoeidheid, bij FM de pijn. Een combinatie van ME/CVS en FM komt vaak voor.
Chronische vermoeidheid is zo’n zware vermoeidheid en zit zo diep, dat ze niet overgaat met een paar nachtjes goed slapen. Mensen met chronische vermoeidheid zijn maandenlang te moe om normaal te kunnen functioneren en zijn urenlang uitgeput na een ‘gewone’ inspanning, zonder dat daarvoor een echte reden kan aangegeven worden.
Men spreekt over chronische vermoeidheid als de symptomen van uitgesproken vermoeidheid tenminste zes maanden lang aanhouden. De term ‘Chronisch Vermoeidheids Syndroom’ werd voor het eerst gebruikt in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Annals of Internal Medicine’ in 1988. Sommige onderzoekers spreken liever over ME (Myalgic Encephalomyelitis) dan over CVS.
“Op een gegeven moment kon ik niet anders dan op de bank liggen, alles was me teveel. Ik zag er goed uit, leek aan de buitenkant niet ziek, maar in werkelijkheid was ik nergens toe in staat. Voelde me gedeprimeerd, niet in de laatste plaats omdat geen enkel onderzoek kon achterhalen wat er nu met me aan de hand was. Na jaren dokteren durft inmiddels niemand meer te suggereren dat ik me aanstel. Daarvoor hebben de meesten wel gezien dat ik echt ziek hen. Mijn “moe zijn” wordt nu eindelijk serieus genomen.
Het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) deed onderzoek naar langdurige lichamelijk onverklaarbare vermoeidheid. Daarbij werd geconcludeerd dat ernstige aanhoudende vermoeidheid wel degelijk een ziekte kan worden genoemd. Wil er sprake zijn van het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) dan moet de aanhoudende of terugkerende vermoeidheid langer dan zes maanden duren. Deze “CVS-vermoeidheid” is niet het resultaat van inspanning en verbetert evenmin door rust. De klachten leiden bovendien tot aanzienlijke beperkingen in beroepsmatig, sociaal of persoonlijk functioneren. Behalve van vermoeidheid moet er sprake zijn van vier van de volgende symptomen, namelijk concentratieproblemen, keelpijn, gevoelige hals- of okselklieren, spierpijn, gewrichtspijn zonder zwelling of roodheid, hoofdpijn, slaapklachten en malaise-klachten die na inspanning langer dan 24 uur duren. Opvallend genoeg zijn het vooral vrouwen tussen de 25 en 45 jaar die last hebben van ME/CVS.
Vooral de laatste jaren stijgt het aantal ME/CVS-patienten. Dit komt omdat er steeds meer over de ziekte bekend raakt en er daardoor steeds meer patienten “ontdekt” worden. Bovendien brengt de welvaart factoren met zich mee die negatieve consequenties hebben voor het immuunsysteem. Door het toegenomen aantal verre reizen naar de tropen bijvoorbeeld komen we steeds meer in aanraking met allerlei micro-organismen die via exotisch eten of verre reizen in je bloed terecht kunnen komen. Maar ook de overmatige consumptie van junkfood, – “vol kunstmatige kleurstoffen en conserveringsmiddelen” – is wellicht een minstens even belangrijke verklaring voor de toename van moderne vermoeidheidssyndromen. Een slecht functionerend maag-darmstelsel met als gevolg een verminderde opname van vitaminen/mineralen uit de voeding komt bij de helft van de ME/CVS patienten voor.
Veel ME/CVS-patienten geven zelf aan dat hun klachten begonnen na een infectieziekte of operatie. In die zin wordt ME/CVS dan ook wel in verband gebracht met de term post-viraal syndroom.
Hoofdsymptomen:
– zware vermoeidheid die langer dan zes maanden aanhoudt
– langdurige uitputting na de minste lichamelijke inspanning
Bijkomende symptomen:
– een niet-verkwikkende slaap
– slaapstoornissen
– vage pijnklachten over het hele lichaam
– spierspanningen en spierslapte
– gewrichtspijn
– spanningen in de buik door darmproblemen
– prikkelbaarheid
– hoofdpijn
– griepachtig gevoel
– lichte temperatuursstijging
– concentratiestoornissen
– overgevoeligheid voor licht en geluiden
– geheugenstoornissen
Secundaire symptomen:
Depressie, moedeloosheid, interesseverlies
Mogelijke oorzaken van ME/CVS:
. een chronisch slaaptekort
. chronische stress
. een tekort aan mineralen (vaak magnesium) en vitaminen (vitamine B12) en/of anders stoffen (co-enzym)
. een slecht functionerend maag-darmstelsel met als gevolg een verminderde opname van vitaminen/mineralen uit de voeding
. een verzwakte leverfunctie waardoor het lichaam niet optimaal ontgift wordt
. een verzwakt immuunsysteem met als gevolg steeds terugkerende infecties
Zoals al eerder gezegd is in veel gevallen de oorzaak van een chronische vermoeidheid (maar ook bij andere chronische aandoeningen) een zeer slecht functionerend spijsverteringsstelsel.
Om optimaal te kunnen functioneren is een goede spijsvertering van vitaal belang. De volgende twee (2) factoren zijn daarbij van cruciaal belang:
1. De maag moet voldoende spijsverteringssappen produceren om de voeding te kunnen verteren.
2. De darmen moeten alle noodzakelijke voedingsstoffen goed kunnen opnemen.
Meer dan de helft van de chronische vermoeidheidspatiënten hebben spijsverteringsproblemen. De problemen kunnen verschillende oorzaken hebben:
. Een disbalans in de darmflora d.w.z. een teveel aan slechte bacteriën en een tekort aan goede bacteriën. Via een stoelgangonderzoek kun je laten onderzoeken in hoeverre er een tekort is aan goede bacteriën. Een disbalans kun je aanpakken met probiotica.
. Een intolerantie voor bepaalde voedingsmiddelen. Voedingsintoleranties zijn een van de belangrijkste oorzaken van vermoeidheidsproblemen. De meest voorkomende voedingsintolerantie is die voor gluten, maar er zijn ook veel mensen die slecht reageren op melkproducten, suiker, alcohol en koffie. Als je vermoedt dat je een intolerantie hebt voor een bepaald soort voedingsmiddel, dan is het verstandig om dat gedurende zes weken uit je voeding te weren en te zien of de symptomen verbeteren. Als je merkt dat bepaalde voedingsmiddelen inderdaad een probleem zijn, zal de verbetering vrij snel opvallen: je zult minder last hebben van gasvorming, minder buikkrampen hebben, een minder opgeblazen gevoel en je stoelgang zal normaal worden. Pas na enkele maanden (3-6) mag je weer proberen de voedingsmiddelen in beperkte mate op te nemen met je dagelijkse voeding. Als je dan merkt dat de symptomen terugkeren dan is het verstandig al de producten waarvoor je een intolerantie hebt, levenslang uit je dagelijkse voeding te elimineren.
Ook het “Lekke darmsyndroom” (leaky gut) ligt zeer vaak aan de basis van vermoeidheid. Het “Lekke darmsyndroom” is een aandoening waarbij de darmwand ‘lek’ is, zodat allerlei stoffen vanuit de darm in het bloed terechtkomen. Deze ongewenste stoffen belasten de lever, veroorzaken spierpijnen en vermoeidheid. Een gezonde darmwand neemt alleen de voedingsstoffen op die je nodig hebt, een lekkende darm vermindert de opname ervan. Het ” Lekke darmsyndroom” wordt veroorzaakt door een voedingsintolerantie (gluten), door ongezonde voeding met veel suikers of door het gebruik van antibiotica in combinatie met ontstekingsremmers. Je kunt het behandelen door je voedingspatroon grondig te veranderen: producten waarvoor je intolerant bent weren, probiotica innemen, je darmslijmvliezen versterken door een supplement met het aminozuur L-glutamine en extra spijsverteringsenzymen innemen.
Ook eeen candida albicans schimmel infectie kan extreme vermoeidheid in de hand werken. Je kunt ze opsporen via een bloed- en stoelgangonderzoek. Je kunt ze elimineren door het innemen van het medicijn nystatine of met caprylzuur. Een stoelgangonderzoek kan ook duidelijkheid brengen bij eventuele verteringsproblemen. Als er specifieke verteringsproblemen zijn, kun je de vertering stimuleren door het innemen van extra spijsverteringsenzymen en je kunt de darmslijmvliezen versterken door extra L- glutamine in te nemen, net zoals bij ” lekke darmsyndroom”.
Veel mensen met vermoeidheidsproblemen hebben een slecht werkende lever. Dat kan reeds het gevolg zijn van het slikken van overmatig veel medicatie voor de verschillende symptomen waarmee vermoeidheid gepaard kan gaan. Mogelijkerwijs kan de medicatie die artsen voorschrijven bij vermoeidheidsproblemen en fibromyalgie als gevolg hebben dat je lichaam niet voldoende meer ontgift. Er zijn voedingsproducten die de leverfunctie verbeteren en de ontgifting stimuleren (artisjok).
Als je jarenlang onder lichamelijke of psychische stress staat, onvoldoende slaapt en je lichaam vol junkfood stopt, ondermijn je je immuunsysteem. Hierdoor wordt je lichaam extra gevoelig voor infecties door bacteriën en virussen. Infecties kunnen chronisch worden. Bij infecties heb je bovendien niet alleen vermoeidheidsklachten, maar kun je ook lichte koorts (tot 38°C), opgezette klieren in de hals, keelpijn en spierpijnen hebben. Het is hierbij van belang het immuunsysteem te versterken, zodat het lichaam na een tijdje zelf de bacterie of het virus kan elimineren. Als het lichaam voorzien wordt van alle nodige voedingsstoffen, zo weinig mogelijk belast wordt met gifstoffen en voldoende rust krijgt – zal het in staat zijn om ziektekiemen zelf te elimineren. Je kunt je immuunsysteem versterken door gezonde voeding en door voldoende te bewegen. Bij een verzwakt immuunsysteem is het noodzakelijk om een goed gedoseerd multivitamine-mineralensupplement in te nemen eventueel nog aangevuld met meer specifieke preparaten.
Fibromyalgie en stress
Door chronische stress kan het immuunsysteem ondermijnd worden en de bijnieren uitgeput raken en dit kan talrijke klachten geven, o.a. hypersensitiviteit. De productie van cortisol komt vrijwel stil te liggen. Het lichaam kan hierdoor niet meer adequaat reageren op de prikkels die het krijgt. De milt en de thymus schrompelen ineen en er is meestal een vermindering van witte bloedcellen in het afweersysteem. De aanmaak van de hormonen oestrogeen, progesteron en testosteron vermindert ook. Mineralen en electrolyten worden via de urine afgevoerd, in het bijzonder magnesium, kalium en natrium. Veel vitamine-niveaus zijn verlaagd waaronder vooral de meeste B-vitamines, vitamine A, -C, -E. Het afweersysteem gaat achteruit, slaap is niet meer verfrissend en zelfs tegen de meest makkelijke taken wordt enorm opgezien. Depressie, verminderde concentratie, geheugenproblemen en vermoeidheid zijn in deze fase vaak de eerste symptomen. Herkenbaar?
Maatregelen:
Om het lichaam zo goed mogelijk te wapenen tegen stress vormt een zo volwaardig mogelijke voeding het uitgangspunt.
- Denk hierbij aan gevarieerde voeding met verse producten, onverzadigde vetten, vitaminen, mineralen en anti-oxydanten. Vermijd sigaretten, witmeel producten, suikers, een overmaat aan alcohol, verzadigde vetten en koffie.
- Pas op met kalmeer- en slaapmiddelen: ze camoufleren tijdelijk de klachten, maar schaden in verschillende mate de gezondheid. De algemene anti-stress respons kan ook met het kruid Rhodolia worden verbeterd, waardoor er minder belasting van het lichaam en de geest plaatvindt en vermoeidheidsklachten kunnen verminderen.
- L-theanine is geschikt voor personen die alleen op bepaalde momenten een natuurlijk rustgevend effect willen bereiken.
- Zorg voor voldoende slaap
- Beweeg je fit (hoe lastig dit ook kan zijn en juist ook op de momenten dat je geen zin hebt om te bewegen)
- Leer je grenzen kennen en neem de waarschuwingen van het lichaam serieus.
- Wissel spanning af met ontspanning.
- Leer een ontspanningstechniek en pas die dan ook regelmatig toe.
- Omring je met mensen die je energie geven.
- Investeer in sociale contacten, goede vrienden.
- Verander zoveel mogelijk “moeten” in ” zou willen”.
Fibromyalgie en depressie
Onderzoek heeft uitgewezen dat 30% van de fibromyalgie-patiënten op het moment van het stellen van de diagnose last hebben van een depressie. De stress van de constante pijn en vermoeidheid die gepaard gaat met fibromyalgie kan leiden tot angstgevoelens en sociaal isolement, wat weer tot een depressie kan leiden. Het is echter ook mogelijk dat angst en depressie tot fibromyalgie kunnen leiden. Het mogelijke verband tussen fibromyalgie en depressie is echter niet altijd even voor de hand liggend.
Sommige onderzoekers suggeren dat een depressie aanleiding geeft tot chemische wijzigingen in de hersenen. Volgens een andere theorie zou er sprake kunnen zijn van afwijkingen in het zenuwstelsel. Door deze afwijkingen zouden er substanties vrij kunnen komen die de gevoeligheid aan pijn verhogen. Het gevolg zou dan fibromyalgie zijn, met een combinatie van chronische pijnen en depressie.
De depressie zou dus eerst komen, zodat het belangrijk is om een depressie tijdig te (h)erkennen.
Fibromyalgie
Wat is Fibromyalgie?
Fibromyalgie (FM) betekent letterlijk: pijn in bindweefsel en spieren. Fibromyalgie wordt ook wel weke delen reuma genoemd. Het komt voor bij ongeveer twee op de honderd volwassenen, vooral bij vrouwen.
Fibromyalgie is een chronisch pijnsyndroom bestaande uit algemene spierpijn en spierstijfheid gepaard gaande met (soms extreme) vermoeidheid, slaapstoornissen, hoofdpijnen, angsten, depressies, allergieën, concentratie- en geheugenstoornissen, temperatuurverhogingen en darmklachten. Deze aandoening komt met name voor bij vrouwen in de leeftijdscategorie van 20 tot 60 jaar.
Vele tienduizenden Nederlanders lijden in meer of mindere mate aan dit syndroom waarvoor nog geen eenduidige oorzaak is gevonden. Het ontbreken hiervan, in samenhang met het meestal gezonde uiterlijk van de fibromyalgiepatiënt en de normale bevindingen bij regulier bloedonderzoek, leidt vaak tot ontkenning van dit ziektebeeld door huisarts, specialist, bedrijfsarts, werkgever en niet in de laatste plaats de eigen omgeving.
Fibromyalgie wordt meestal geclassificeerd als een reumatische spieraandoening, omdat een van de meest voorkomende symptomen bij fibromyalgiepatiënten de chronische pijnlijke spieren zijn. Omdat we echter steeds meer te weten zijn gekomen over deze aandoening, wordt deze tegenwoordig vaker geclassificeerd als een vorm van het disfunctioneren van neurotransmitters. Neurotransmitters zijn chemische stoffen die door de hersenen worden aangemaakt om het lichaam te “vertellen” wat het moet doen. Bij mensen met fibromyalgie blijkt er een abnormale productie van neurotransmitters en andere chemische stoffen aanwezig te zijn die niet alleen de gemoedstoestand en het slaappatroon beïnvloeden, maar ook de manier waarop pijn wordt beheerst en de functioneringswijze van het immuunsysteem. De fibromyalgiepatiënt ervaart een domino effect waarin het ene symptoom en het ontstaan ervan, van invloed is op een ander symptoom.
Fibromyalgiepatiënten zijn bijvoorbeeld niet in staat om in het diepe slaap stadium (deltaslaap) te geraken, waarin het lichaam veel chemische stoffen voor de heropbouw aanmaakt waardoor weefsels worden hersteld en de groei van deze weefsels wordt bevorderd. Groeihormoon, een van de meest overvloedige chemische stoffen voor de heropbouw, komt tijdens de delta slaap vrij en herstelt en bevordert de groeiweefsels. Omdat fibromyalgiepatiënten de deltaslaap nooit ervaren, hebben zij een laag groeihormoon gehalte. Dit resulteert in een onvermogen van het lichaam om zichzelf te herstellen.
Groeihormoon heeft een groot effect op het bindweefsel. Bindweefsel is het voornaamste herstelmechanisme in het lichaam en de chemie ervan regelt de afweer tegen ontstekingen en genereert vloeistoffen, inclusief witte bloedlichaampjes en antilichaampjes, om infecties te kunnen bestrijden. De bindweefsels van de fibromyalgiepatiënt worden stijf en gespannen, wat wordt veroorzaakt door een slechte aan- en afvoer van vloeistoffen door deze weefsels. Door congestie worden de circulatie en de neurale transmissie nadelig beïnvloedt, waardoor de spieren en de omringende organen in een constante gespannen toestand verkeren. Dit gebied van verhoogde contractie en verminderde circulatie veroorzaakt een opeenhoping van afvalstoffen, de zogenoemde tenderpoints. Constante gespannenheid van de spieren in combinatie met het onvermogen om in de diepe herstellende slaap te geraken, zijn er de oorzaak van dat de fibromyalgiepatiënt niet alleen hevige pijnen ervaart op deze gevoelige plaatsen, maar ook algehele uitputting. Als u alles met elkaar in verband brengt, wordt het bestaande domino effect duidelijk.
Tenderpoints
Het meest typerende bij fibromyalgie zijn de pijnpunten ( “tenderpoints”). Bepaalde specifieke pijnpunten in de nek, schouders, lendenstreek en heupen. Een drukpunt wordt als positief beschouwd als de patiënt aangeeft dat druk op die plaats pijn doet. Een plek waar men aangeeft dat deze bij druk alleen maar gevoelig is moet negatief worden genoemd. De test is positief als bij elf van de achttien tenderpoints pijn wordt ervaren. De pijnpunten moeten altijd worden vergeleken met vaste controlepunten.
Internationaal zijn over deze tenderpoints afspraken gemaakt omdat het als een belangrijk kenmerk gezien wordt voor fibromyalgie.
Waar zitten de tenderpoints?
Tenderpoints komen aan twee zijden van het lichaam voor en zouden ook aan beide zijden pijn moeten doen, dat wil zeggen zowel links als rechts. Hieronder is een weergave van tenderpoints zoals die regelmatig worden weergegeven.
- Aan de basis van de achterkant van de schedel aan weerszijden van de nekwervels, dus daar waar de nek in het hoofd over gaat.
- Halverwege de bovenste schouderlijn .
- Van daaruit ca. viereneenhalf tot vijf centimeter naar beneden en iets naar het midden toe op de schouder, als het ware langs de schouderlijn aan de kant van de ruggengraat.
- In de voorkant van de hals, net boven het sleutelbeen .
- Aan de onderkant van het sleutelbeen, daar waar het sleutelbeen vastzit aan het borstbeen.
- Binnenkant van de elleboog, ongeveer twee centimeter onder de plooi van de elleboog.
- Aan de bovenkant van de heupen, een paar centimeter van de ruggengraat af.
- Aan de zijkant van de heupen, onder de billen.
- Aan de binnenkant van de knie, ongeveer twee centimeter boven de knieschijf.
Symptomen/klachten
- Veel voorkomende specifieke symptomen/klachten zijn:
– Spierpijnen in het hele lichaam
– Ochtendstijfheid
– Vermoeidheid
– Gevoel niet goed geslapen te hebben
– Prikkelbare / spastische darm
– Hoofdpijn die lijkt op migraine
– Duizeligheid
– Concentratiestoornissen
– Vergeetachtigheid
– Stemmingswisselingen
– Tintelend gevoel
– Verhoogd koudegevoel (gedeeltelijk paars verkleuren van handen en voeten)Daarnaast kunnen er nog andere symptomen/klachten aanwezig zijn:
– Gewrichtspijnen
– Depressiviteit
– Allergische reacties
– Veelvuldige diarree maar ook verstopping, moeilijke ontlasting
– Gezwollen blaas
– Pijnlijke menstruatie
– Zichtbaar gezwollen handen, voeten en gezicht
– Gevoel van gezwollen handen
– Misselijk gevoel
– Zwakke aandrang
– Onregelmatige hartkloppingen
– Gevoel van kriebelen, prikkelen of doofheid in de handen
– Verhoogde lichaamstemperatuur
– Rugpijn
– Verminderd libido
– Hoorproblemen/ruisen/fluiten in de oren
– Droge slijmvliezen van de ogen en de mond
– Droge slijmvliezen in de vagina
– Krampachtige pijn in het onderlijf
– Angst- en paniekgevoelens
– Vluchtig uitvallen van het gezichtsvermogen
– Ontsteking van het keelslijmvlies
– Problemen met de luchtwegen, hoestprikkels
– Haaruitval
– Pijngevoel, soms al bij aanraking van de huid
– Meer gevoeligheid voor geruis, luider horen van geruis
– Voortdurende pijnlijke drang tot stoelgang of urineren
– Weergevoeligheid
– Moeilijker urineren met meer weerstand
– Meer zweetafscheiding, in combinatie met een penetrante geur
– Branderig gevoel van de huid, bijv. bij de wangen (richting oren)
– Druk en benauwdheid op het hart
– Eczeem/huiduitslag
– Heesheid
– Algemene allergieën
– Tremor (trillen van de handen)
– Waterophopingen, met name ’s ochtends in gezicht en handen
– Hevig kriebelen in de benen
– Toename van gewicht overdag tot 2 kg (dit verdwijnt ’s nachts)
Opmerking: Niet alle genoemde symptomen/klachten hoeven aanwezig te zijn en ook worden niet alle symptomen door fibromyalgie alleen veroorzaakt. Al deze symptomen treden in de regel niet gelijktijdig op en niet alle mensen met fibromyalgie hebben dezelfde symptomen.
Mogelijke oorzaken
De meeste deskundigen op dit gebied zijn van mening dat fibromyalgie door meerdere factoren wordt bepaald. Zo kan bijvoorbeeld een darminfectie aanleiding geven tot voedselovergevoeligheid en een verzwakking van het immuunsysteem. De verzwakking van het immuunsysteem leidt dan weer tot een grotere gevoeligheid voor infecties. Schimmelinfecties, met name de Candida Albicans schimmelinfecties komen bijvoorbeeld veel voor bij fibromyalgiepatiënten.
Het prikkelbare darmsyndroom (spastische darm) is ook een bekend en veel voorkomend verschijnsel. Ook komt reuma vaak in het voorgeslacht voor. Vaak blijkt dat een merendeel van de fibromyalgiepatiënten last hebben van virale belastingen. Veel voorkomende virussen zijn het pfeiffervirus en het herpesvirus. Vaak zijn het “oude” virussen die nog steeds aanwezig zijn in het lichaam maar niet meer traceerbaar middels regulier bloedonderzoek.
Veel voorkomend zijn ook bacteriële belastingen waaronder de tekenbeetbesmetting of te wel ziekte van Lyme. Veel fibromyalgiepatiënten lopen, vaak zonder dat ze dit zelf weten, rond met een tekenbeetbesmetting.
Fibromyalgie komt ook meer voor bij mensen met bepaalde eigenschappen.
- Eigenschappen
FM wordt vaak aangegeven als één van de typische aandoeningen bij hooggevoelige mensen. Hooggevoeligheid is een persoonlijkheidseigenschap die bij 10 à 20% van de mensen voorkomt.
Hooggevoelige mensen hebben een zenuwstelsel, hersenen en zintuigen die gevoeliger zijn dan die van niet-hooggevoeligen. Dit betekent dat stimulatie of prikkeling centraal staat. Naast de inwendige prikkels in het lichaam, leven we in een maatschappij met een overaanbod aan uitwendige prikkels. Dit heeft vele gevolgen. Stimuli hebben meer betekenissen voor hooggevoelige mensen. Ze nemen intenser waar dan anderen. Het gaat hier niet alleen om zintuiglijke prikkels, maar ook om gedachten, gevoelens, gedrag en emoties. Ze nemen meer in zich op dan anderen, het werkt dieper in, het blijft langer hangen, het duurt langer om het te verwerken. Ze hebben dan ook meer rust en meer tijd nodig voor zichzelf dan anderen.
Wat matig prikkelend is voor een niet-hooggevoelige mensen, kan heel prikkelend zijn voor hooggevoelige mensen. Wat heel prikkelend is voor niet-hooggevoelige mensen, kan tot overprikkeling leiden bij hooggevoelige mensen. Ze raken dan ook makkelijker uit evenwicht, hebben meer en eerder last van stress en voelen zich vaak niet goed in deze complexe maatschappij. Hooggevoeligheid is geen ziekte, of een persoonlijkheidsstoornis, het is een algemene persoonlijkheidseigenschap, die mogelijk erfelijk is.
Meer en meer deskundigen veronderstellen dat fibromyalgie mede ontstaat door toxische overbelasting en verzuring. Als de lever niet meer in staat is zijn gifstoffen te verwijderen, worden deze opgeslagen in de spiervezels en het bindweefsel, wat voor de fibromyalgiepatiënt veel klachten kan veroorzaken.
Een Amerikaanse chiropractor ontdekte dat bijna alle mensen met fibromyalgie terugkomende rugklachten hebben. De oorzaak was een slecht functionerende alvleesklier. De alvleesklier produceert te weinig enzymen bij fibromyalgie waardoor bloedsuikerschommelingen en spijsverteringsproblemen ontstaan. Met een verzwakt afweersysteem als gevolg.
Veel fibromyalgiepatiënten ervaren chronische stress. Relatieproblemen maar ook problemen uit het verleden kunnen daarbij een rol spelen. Fibromyalgie openbaart zich vaak na een periode van langdurige stress. Doordat chronische stress vaak “diep” in het onderbewuste systeem aanwezig is kan hierdoor een slaapprobleem ontstaan. De fibromyalgiepatiënt komt dan ook vaak volkomen verstijfd uit bed. Een verklaring kan zijn dat tijdens de slaap het onderbewustzijn nog steeds bezig is met het verwerken of herbeleven van de (emotionele) problemen uit het verleden. Van een herstellende diepe slaap kan dan ook geen sprake zijn.
De vraag of fibromyalgie al dan niet erfelijk is, is nog steeds niet duidelijk. Volgens sommige wetenschappers is de aandoening het resultaat van een genetische afwijking die van moeder op dochter wordt overgeleverd. Ook wordt gesteld dat de genen het pijnproces regelen. Mensen met fibromyalgie zouden gevoelig zijn voor pijnen die anderen niet voelen. De verantwoordelijke genen zijn tot dusver echter nog niet gevonden.
Diagnose
Het stellen van de diagnose fibromyalgie is een complex proces aangezien de symptomen bij veel andere aandoeningen voor kunnen komen. Er is momenteel geen test of bloedonderzoek voorhanden om fibromyalgie vast te stellen en ook op röntgenfoto’s is er niets te zien. Vaak wordt de diagnose fibromyalgie mede gesteld op basis van uitsluitsel. Mensen met fibromyalgie hebben vaak een hele zoektocht achter de rug voordat ze met zekerheid weten dat hun klachten fibromyalgie genoemd mogen worden.
Aanvankelijk start u met uw klachten bij de huisarts. Deze zal in eerste instantie pijnmedicatie uitschrijven. Uiteindelijk zal u worden doorverwezen naar een reumatoloog die een reeks van onderzoeken uit zal laten voeren. Voor het stellen van de diagnose fibromyalgie, zijn er afspraken gemaakt over specifieke criteria die moeten uitmaken of iemand fibromyalgie heeft. In 1990 ontwikkelde het American College of Reumatology (ACR) criteria voor de classificatie van fibromyalgie:
Het betreft hier:
- Chronische pijn en / of stijfheid, ten minste drie maanden aanwezig, op drie of meer plekken in het lichaam, zowel boven als onder de taille, zowel links als rechts in het lichaam.
- Het hebben van pijnpunten (11 of meer van de 18), zogenaamde tender points, op afgesproken plaatsen.
Om de diagnose te stellen zal uw arts aan de hand van uitgebreide vragen uw klachten in beeld brengen. Ook zal de arts een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Daarnaast zal er een aantal onderzoeken plaatsvinden om uit te sluiten dat de pijnklachten door een ander aandoening of ziekte worden veroorzaakt. Zo kan bloedonderzoek bloedarmoede, ijzertekort, schildklier-afwijkingen, auto-immuunziekten en bepaalde infecties aan het licht brengen. Nogal wat fibromyalgiepatiënten hebben darmklachten. Ontlastingsonderzoek om infecties met parasieten en bacteriën op te sporen is dan ook vaak aan te raden. Een zeer groot aantal fibromyalgie-patiënten heeft in meer of mindere mate last van voedselovergevoeligheid. Voedselintolerantie is moeilijk aan te tonen met de gebruikelijke onderzoeksmethoden. Testmethoden als IgE/IgG4-onderzoek en/of de zogenaamde cytotoxische test zijn zeer geavanceerde bloedtesten om deze intoleranties of allergieën wel aan te tonen. Niet zelden is er sprake van een stoornis in de bloedsuikerregeling (hypoglycemie). Deze kan zich uiten in klachten als trillerigheid, zweten, angsten, geestelijke verwardheid, zwaktegevoel en een onbedwingbare behoefte om zoetigheid te nuttigen. Overige nuttige tests zijn o.a. bepaling van de sterkte van het immuunsysteem, haaranalyse en bloedonderzoek om de kwaliteit van de leverontgiftingsfunctie vast te stellen. Meer en meer deskundigen veronderstellen dat fibromyalgie mede ontstaat door toxische overbelasting. Als de lever niet meer in staat is gifstoffen te verwijderen, worden de gifstoffen opgeslagen in de spiervezels en het bindweefsel, wat forse vermoeidheidsklachten en pijn veroorzaken kan
Uit natuurgeneeskundig onderzoek is gebleken dat het merendeel van de fibromyalgiepatiënten lijden aan de schimmelinfectie candida albicans. Ook wordt een relatie verondersteld met het epstein-barr-virus, behorend tot de groep van pfeiffer en herpesvirussen. De meeste fibromyalgiepatiënten hebben dit virus ooit gehad. Er blijkt in de praktijk ook een enorme overlap van het klachtenpatroon van “de gemiddelde” fibromyalgiepatiënt te bestaan in vergelijking tot diegenen die lijden aan het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS/ME). Een patiënt met CVS/ME heeft net als de fibromyalgiepatiënt te kampen met abnormale vermoeidheid en een verhoogde pijngevoeligheid. Echter, bij fibromyalgie staan pijnklachten voorop en bij CVS/ME is vermoeidheid de belangrijkste klacht.
Nieuwe diagnostische criteria fibromyalgie (December 2010)
De Amerikaanse vereniging voor reumatologie heeft nieuwe criteria geformuleerd om fibromyalgie te beoordelen. Ze vervangen de criteria uit 1990. De criteria zullen wereldwijd worden toegepast. Om de diagnose fibromyalgie te stellen, wordt nog steeds vooral gelet op pijn in het hele lichaam. Nieuw is dat ook andere symptomen dan pijn worden meegenomen in de diagnose en dat de ernst van fibromyalgie wordt beoordeeld.
De nieuwe diagnose verschilt van de oude. De oude diagnose was een alles of niets beoordeling: iemand voldeed wel of niet aan de criteria voor fibromyalgie. Bij de nieuwe diagnose wordt de ernst van fibromyalgie uitgedrukt in een getal. Die score is hoger naarmate meer delen van het lichaam pijn doen en naarmate de symptomen ernstiger zijn.
Bij diagnose volgens de oude criteria waren bovendien drukpunten op het lichaam belangrijk. Als 11 van 18 punten op het lichaam pijnlijk waren, dan werd het fibromyalgie genoemd. Deze drukpunten vervallen. De nieuwe criteria geven een betere weerspiegeling van de veelomvattende problematiek bij fibromyalgie.
De nieuwe criteria zijn een winst voor wetenschappelijk onderzoek. Met de nieuwe score kunnen onderzoekers mensen met meer en minder ernstige fibromyalgie vergelijken. Zo kan bijvoorbeeld onderzocht worden of de hersenactiviteit of zenuwgeleiding verschilt voor mensen met meer en minder ernstige fibromyalgie. Ook wordt het nu mogelijk om deze criteria te gebruiken om het effect van behandeling uit te drukken in een getal. Wereldwijd kunnen dan de effecten van verschillende behandelingen worden vergeleken.
Voor patiënten is het belangrijk dat de criteria weergeven dat fibromyalgie meer is dan alleen maar pijn. De erkenning voor fibromyalgie zou kunnen toenemen, omdat meer artsen deze criteria zullen willen hanteren dan de oude criteria. Mensen verschillen in de mate waarin ze pijn en andere symptomen ervaren. Het is hetzelfde als bij kaalheid of depressieve stemming. Mensen verschillen hierin en pas als een bepaalde grens wordt overschreden noemen we iemand kaal, depressief of met behulp van deze criteria fibromyalgisch.
Elke arts die symptomen kan waarnemen, kan de nieuwe diagnose fibromyalgie stellen. Fibromyalgie kan nu dus ook worden beoordeeld door mensen die niet in het bestaan van fibromyalgie geloven. Aan hen wordt uitsluitend gevraagd om te beoordelen wat de ernst van diverse symptomen is.
Voor het stellen van de diagnose fibromyalgie moet worden voldaan aan alle 3 voorwaarden:
- Pijn en andere symptomen zijn op een min of meer gelijkblijvend niveau al gedurende minimaal drie maanden aanwezig.
- Er is geen andere ziekte die de pijn verklaart.
- De fibromyalgiescore (de optelling van de pijnscore en de symptoomscore) is minimaal 12, de pijnscore is minimaal 3 en de symptoomscore is minimaal 5.
De pijnscore: Er wordt genoteerd in welke 19 gebieden van het lichaam sprake was van pijn gedurende de afgelopen week (voor elk pijnlijk gebied een score van 1). Iemand met pijn in vier gebieden van het lichaam, heeft dus een pijnscore van 4. De volgende 19 gebieden tellen mee in de score: borst, bulk, bovenrug, onderrug, nek en zowel de linker als rechter schoudergordel, bovenarm, onderarm, heup-bil gebied, bovenbeen, onderbeen en kaak. De laagst mogelijke pijnscore is 0 en de hoogst mogelijke score is 19.
De symptoomscore: Er wordt voor elk van de drie onderstaande symptomen genoteerd hoe erg het symptoom was gedurende de afgelopen week
– moeheid
– niet uitgerust ontwaken
– moeite met nadenken en concentreren
Elke symptoom krijgt een score als volgt:
0 = geen probleem
1 = lichte of milde problemen, meestal mild of met tussenpozen
2 = matige tot aanzienlijke problemen die vaak aanwezig zijn en/of van aanzienlijk niveau
3 = ernstig: ingrijpende, continue, het leven verstorende problemen.
Verder wordt nagegaan hoeveel extra symptomen iemand heeft. Daarbij wordt een lijst gebruikt met 42 voornamelijk lichamelijke symptomen, zoals een prikkelbare darm, blaasklachten, hoofdpijn of droge ogen.
0 = geen symptomen
1 = weinig symptomen
2 = aanzienlijk aantal symptomen
3 = veel symptomen
De symptoomscore is de som van de ernst van de drie symptomen (moeheid, niet uitgerust ontwaken en moeite met nadenken en concentreren) plus het aantal extra symptomen. Als iemand bijvoorbeeld erge moeheid heeft (score 3), matige tot aanzienlijke problemen voor wat betreft niet uitgerust ontwaken (score 2), geen problemen met nadenken en concentreren (score 0) en veel extra symptomen (score 3), dan is de symptoomscore 8.
De fibromyalgiescore: De fibromyalgiescore ontstaat door de pijnscore en de symptoomscore op te tellen. De fibromyalgiescore loopt van 0 (geen enkel symptoom) tot en met 31 (forse klachten).
Behandelingsmogelijkheden
De meest voorkomende klachten (pijn – vermoeidheid – slaapstoornissen – stijfheid) kunnen verminderen met een aantal behandelvormen die, al dan niet in combinatie met elkaar, ervoor kunnen zorgen dat de fibromyalgiepatiënt beter met de klachten om zal kunnen gaan. Echter, geen twee mensen met fibromyalgie zijn hetzelfde. Dit betekent dat ook de behandeling bij iedereen weer anders zal zijn. Vaak is het gewoonweg uitproberen de enige manier om vast te stellen of deze enig effect heeft.
• Pijnstilling. Aangezien er geen eenduidige oorzaak bekend is bestaat er geen regulier medicijn waarmee fibromyalgie genezen kan worden. Pijnstillers, zoals paracetamol, worden het meest voorgeschreven maar halen hooguit de scherpe kantjes van de pijn af. Ook anti-depressiva worden vaak voorgeschreven.
• Oefeningen verbeteren de lichamelijke conditie en het uithoudingsvermogen. Zij zijn tevens belangrijk om de dagelijkse inspanningen beter te leren doseren. Deze oefeningen (aquagym, zwemmen, fietsen, wandelen) dienen echter steeds naar eigen vermogen te worden aangepast. Vandaar dat ze in het begin het best individueel worden uitgeoefend en bij voorkeur onder begeleiding van een deskundige.
• Ontspanningsoefeningen, yoga en meditatie kunnen helpen om de verschillende stresssituaties beter te controleren.
• Leefwijze. Bewust leven, op tijd gas terug nemen en reële eisen stellen, dragen in positieve zin bij aan het omgaan met fibromyalgie.
• Voeding. Een belangrijke plaats in de behandeling moet worden ingenomen voor voeding. Wie zijn klachten wil verminderen, vermoeidheid te lijf wil gaan en meer energie wil opdoen, moet aandacht gaan besteden aan gezonder eten. Het kan heel verstandig zijn om je eetgewoonten met een voedingskundige te gaan bespreken. Maar ook zonder het advies van een deskundige is het niet moeilijk om betere eetgewoonten aan te gaan nemen.
• Voedingssupplementen. Een goed gedoseerd magnesiumsupplement kan doeltreffend zijn bij spierpijnen, verhoogde spierspanning, spierkrampen en vermoeidheid. Magnesium heeft immers een belangrijke spierontspannende werking waardoor deze klachten aanzienlijk verminderd kunnen worden. Ook extra enzymen in de vorm van een supplement schijnen verlichting te kunnen bieden. Een supplement dat veel wordt voorgeschreven vanuit de natuurgeneeskundige praktijk heet fibrofit
Medicatie
Patiënten met fibromyalgie hebben over het algemeen weinig baat bij pijnstillers. Sommige patiënten ondervinden enige verlichting van paracetomol. Ook zijn er paracetamoltabletten met codeine op recept verkrijgbaar. Codeine versterkt de werking van paracetamol, maar geeft ook meer bijwerkingen zoals een verminderd reactievermogen en obstipatie.
Naast paracetamol bestaat er een andere groep pijnstillers, de zogenaamde onstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s). NSAID’s kunnen echter weer maagklachten veroorzaken en het effect van deze pijnstillers op de pijn is matig. De arts kan ook besluiten om een van de nieuwere pijnstillers zoals Tramadol voor te schrijven.
Tramadol wordt door een deel van de patiënten echter weer matig verdragen.
Steeds vaker worden ook medicijnen tegen depressiviteit voorgeschreven. Uit onderzoek is gebleken dat de pijn als gevolg van deze medicijnen kan afnemen, waardoor zij beter kunnen blijven functioneren. Het duurt vaak een aantal weken voordat het effect van deze medicijnen duidelijk wordt. In het begin moeten veel gebruikers aan deze medicijnen wennen vanwege de bijwerkingen (sufheid, traagheid). Bij patiënten met slaapproblemen of mensen die zich chronisch vermoeid voelen worden deze medicijnen ook voorgeschreven. De meest gebruikte medicijnen bij het Fibromyalgie-Syndroom zijn Lyrica, Amitriptyline (Tryptizol) en Duloxetine (Cymbalta).
Bron: www.fybromyalgie.nl
Fibromyalgie en persoonlijkheid
Fibromyalgie komt meer voor bij mensen met de volgende eigenschappen:
- geen neen kunnen zeggen, anderen het werk uit handen nemen
- zichzelf opofferen, zichzelf wegcijferen
- geen grenzen kunnen trekken
- niet luisteren naar de signalen van het lichaam
- hoge eisen stellen aan zichzelf en anderen
- perfectionisme, graag de controle over alles willen hebben
- schuldgevoelens, zelfverwijten maken ook als hiertoe geen reden is
- minderwaardigheidsgevoelens, laag zelfbeeld
- gebrek aan flexibiliteit
- vasthouden aan hoge waarden en normen, principes en opvattingen
- niet goed weten wat ze willen, zich laten meeslepen
- innerlijke onvrede, kwaadheid, woede, agressie
- piekeren, tobben, wakker liggen, moeilijk loslaten
- teveel werken, te weinig rust en ontspanning, te weinig tijd voor zichzelf
- gebrek aan waardering door de omgeving, die alles vanzelfsprekend vindt
- angst voor conflicten, fouten, mislukkingen en risico’s
- slecht tegen kritiek en opmerkingen kunnen
- neiging tot neerslachtigheid, pessimisme en doemdenken
Tips
- drink ’s ochtends op de nuchtere maag een glas lauw water om de gifstoffen uit het lichaam weg te spoelen. Voeg een beetje citroensap toe.
- vermijd junkfood. Eet elke dag gezond.
- overweeg als aanvulling op je voeding een supplement te gebruiken om tekorten te voorkomen. Een veel gebruikt voedingssupplement ter ondersteuning heet fibrofit.
- drink voldoende water om het lichaam goed te zuiveren.
- zorg elke dag voor voldoende lichaamsbeweging, hoe lastig dat ook kan zijn.
- vermijd stress, zoveel als mogelijk is. Doe bv aan meditatie of yoga om meer ontspanning te gaan ervaren.
- werk aan het verbeteren van je lichamelijke en geestelijke conditie.
- een warm bad waaraan etherische olien (bijvoorbeeld rozemarijn of dennennaalden) zijn toegevoegd werken spierontspannend en rustgevend.
- eet niet meer na 19.00 uur. Je zult beter slapen als je niet meer eet na dit tijdstip.
Fibromyalgie en het dagelijks leven.
Hoe gaat u om met mogelijkheden en beperkingen?
Juist doordat fibromyalgie een aandoening is waarbij medicijnen weinig invloed & nbsp; hebben, kunt u door uw manier van leven proberen meer grip op uw situatie te krijgen.
Misschien kunnen deze tips u helpen:
- Maak keuzes en durf ‘nee’ te zeggen. U bent niemand verantwoording schuldig
- Pak problemen aan, praat erover en bezoek eventueel een hulpverlener
- Probeer stress te vermijden of te verminderen
- Stel minder eisen aan uzelf en schrap sociale verplichtingen die niets aan uw leven toevoegen
- Verdeel uw energie beter, houd in uw planning rekening met uw ziekte
Doe vooral dingen die u leuk vindt. Daar krijgt u energie van en daardoor gaat u zich beter voelen. Van welke hobby, activiteit of sociaal contact geniet u nu echt? Zorg dat u daarin blijft investeren.
Er zijn nog meer tips om zo goed mogelijk met de ziekte om te gaan.
Bewegen: Hoe blijft u actief?
Heeft u een reumatische aandoening? Dan is regelmatig bewegen extra belangrijk. Verschillende sporten kunnen geschikt zijn voor u.
Waarom is bewegen goed?
Regelmatig bewegen is goed voor u omdat het:
• botontkalking tegengaat
• gewrichten soepel houdt
• spieren sterker maakt
• goed is voor uw conditie
• hart en longen sterker maakt
• het vetpercentage vermindert
• cholesterol verlaagt
Welke sporten zijn geschikt?
U beweegt voldoende wanneer u elke dag een half uur matig intensief beweegt. Dit geldt voor iedereen vanaf 18 jaar. Probeer een activiteit te vinden die u leuk vindt. Dat maakt het makkelijker om het vol te houden. Geschikte sporten voor mensen met reuma zijn:
• wandelen
• fietsen
• zwemmen of bewegen in warm water
• Nordic Walking
• yoga
Uw oefen- of fysiotherapeut kan u helpen een sport te kiezen die bij u past. U kunt ook bij de lokale reumapatiëntenvereniging informeren naar de mogelijkheden bij u in de buurt.
Oefenen
Een oefen- of fysiotherapeut kan u ook oefeningen geven als u veel klachten of beperkingen heeft. Oefeningen doen kan u helpen om deze klachten of beperkingen te verminderen of te voorkomen.
Een goede houding
Let er tijdens het bewegen op dat u goed doorademt en dat u uw adem niet vastzet. Zorg er ook voor dat uw houding goed is. Is uw rug recht tijdens het fietsen? Zijn uw schouders ontspannen terwijl u loopt? Een goede houding maakt bewegen efficiënter en prettiger.
Omgaan met pijn
Zet tijdens het bewegen geen extra gewicht op uw gewrichten of spieren. Heeft u pijn, beweeg dan rustig. Krijgt u binnen 24 uur na het bewegen meer pijn? Probeer dan voortaan korter en minder intensief te bewegen. Overleg hierover met uw therapeut. Heeft u nog geen therapeut? U kunt er zonder verwijsbrief van uw arts terecht.
Wie kan u helpen?
Als u vragen of problemen heeft bij het bewegen, kunt u terecht bij uw fysio- of oefentherapeut. Samen met hem of haar kunt u onderzoeken wat goed is voor uw lichaam en wat uw lichaam nog kan.
Voeding: Wat kunt u beter wel en niet eten?
Er is nog weinig bekend over het effect van voeding op reuma. Bepaald eten lijkt sommige mensen met reumatische aandoeningen te helpen. Ander voedsel lijkt reuma juist te verergeren. Maar wetenschappelijk bewezen is dit allemaal (nog) niet. Gezond eten is in ieder geval belangrijk.
Wat is gezond?
- Geen of weinig alcohol
- Niet roken
- Voldoende water drinken, vooral als u jicht heeft
- Gezond en gevarieerd eten
- Elke dag 2 ons groente en 2 keer fruit
- 2 keer per week (vette) vis
- Zorgen voor voldoende calcium
- Op uw gewicht letten: niet te veel eten, niet te weinig bewegen
- Beweeg voldoende
Voeding en uw klachten
Bij sommige vormen van reuma komen slik- of darmklachten voor. Uw medicijnen kunnen van invloed zijn op de voedselopname. En andersom kan voedsel effect hebben op de werking van uw medicijnen. Wilt u vanwege klachten iets in uw voeding aanpassen? Of twijfelt u of u wel gezond genoeg eet? Een diëtiste kan u helpen.
Voedingssupplementen
Sommige mensen kiezen naast hun dagelijkse voeding voor een extra aanvulling in de vorm van voedingssupplementen. Zij ervaren bijvoorbeeld positieve effecten van het gebruik van bepaalde kruiden, vitaminen en mineralen. Overleg altijd met uw huisarts voor u hiermee begint.
Diëten
Sommige diëten zouden iets tegen uw reuma kunnen doen. Maar van geen enkel dieet is wetenschappelijk bewezen dat het tegen reuma helpt. Overleg met uw (huis)arts als u toch een bepaald dieet wilt proberen. En let erop dat u geen belangrijke voedingsmiddelen weglaat.
Meer informatie over voeding en reuma kunt u ook krijgen van uw (huis-)arts of een diëtist.
Werk: Tips voor op het werk
Werk zorgt voor een inkomen en het brengt sociale contacten. Werken geeft misschien zelfs wat afleiding nu u een aandoening heeft. Toch kan het zijn dat u tegen bepaalde zaken aan loopt. Hoe gaat u daarmee om?
Op het werk
Ook met uw reuma is het mogelijk om aan het werk te blijven. U kunt zelf op een aantal zaken letten, zoals:
- Wissel zwaar en licht werk af
- Geef uw grenzen aan
- Neem vaker een korte pauze en pas uw werktempo aan
- Pas uw werkrooster beter aan aan uw mogelijkheden
- Voorkom dat uw werkdruk te hoog wordt
U hoeft uw beperkingen niet in uw eentje op te vangen. Blijf vooral praten met uw collega’s en leidinggevende. En ga naar de bedrijfsarts, die u kan adviseren over bijvoorbeeld de aanschaf van hulpmiddelen of hoe u andere taken of werktijden kunt krijgen.
Als werken niet gaat
In de Wet Verbetering Poortwachter is vastgelegd dat uw werkgever de plicht heeft u weer aan het werk te helpen of te houden. Als u al een tijdje ziek bent, zal hij daarbij de hulp inroepen van een bedrijfsarts. Deze beoordeelt samen met u of en hoe u kunt blijven werken. Als u uw huidige werk niet meer kunt doen, zelfs niet met hulpmiddelen, dan kunt u omgeschoold worden.
Terug naar de arbeidsmarkt
Er bestaan verschillende manieren om uw talenten weer te gebruiken. Sommige mensen met reuma gaan onbetaald werk doen. Anderen starten een eigen bedrijf. Als u gaat solliciteren kan een re-integratiebedrijf u daarbij helpen. Het UWV kan u hierover meer informatie geven.
Omgaan met: Hoe gaat u om met mogelijkheden en beperkingen?
Juist doordat fibromyalgie een aandoening is waarbij medicijnen weinig invloed & nbsp; hebben, kunt u door uw manier van leven proberen meer grip op uw situatie te krijgen.
Misschien kunnen deze tips u helpen:
- Maak keuzes en durf ‘nee’ te zeggen. U bent niemand verantwoording schuldig
- Pak problemen aan, praat erover en bezoek eventueel een hulpverlener
- Probeer stress te vermijden of te verminderen
- Stel minder eisen aan uzelf en schrap sociale verplichtingen die niets aan uw leven toevoegen
- Verdeel uw energie beter, houd in uw planning rekening met uw ziekte
Doe vooral dingen die u leuk vindt. Daar krijgt u energie van en daardoor gaat u zich beter voelen. Van welke hobby, activiteit of sociaal contact geniet u nu echt? Zorg dat u daarin blijft investeren.
Er zijn nog meer tips om zo goed mogelijk met de ziekte om te gaan.
Hulp en aanpassingen: Als u hulp nodig heeft
Het kan zijn dat u moeite krijgt met de dingen die u in uw dagelijks leven doet: uzelf verzorgen, uw werk doen of hobby’s uitoefenen. Hulpmiddelen en andere aanpassingen kunnen u het leven gemakkelijker maken.
Soorten hulpmiddelen
Hulpmiddelen kunnen variëren van een wandelstok tot een sta-op-stoel. Ze helpen u zelfstandig te blijven functioneren. Wanneer u hulpmiddelen gebruikt, spaart u uw gewrichten. Zo kunt u voorkomen dat uw klachten verergeren.
Recht op hulp
Als u last heeft van krachtverlies in uw handen, kan het openmaken van een blik groenten al lastig zijn. In zulke gevallen kan een eenvoudig stuk gereedschap u helpen. Zo’n stuk gereedschap is ook een hulpmiddel. Daar heeft u recht op.
Wie kan u helpen?
Als u aanpassingen en/of hulpmiddelen nodig heeft, kunt u terecht bij de volgende hulpverleners:
- ergotherapeut – voor aanpassingen in en om het huis
- arbodeskundige – voor aanpassingen op het werk
- oefen- of fysiotherapeut – voor het leren omgaan met hulpmiddelen
- orthopedisch schoenmaker of podotherapeut – voor aanpassingen van schoeisel
Wie betaalt dat?
Er zijn twee regelingen die u financieel kunnen ondersteunen:
- de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ): voor begeleiding, verzorging, verpleging of verblijf in een instelling
- de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO): voor huishoudelijke hulp, vervoer en aanpassingen in huis
Een deskundige van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) bepaalt voor welke hulpmiddelen u in aanmerking komt.
Wilt u meer weten over vergoedingen? Lees dan de brochure
‘Ik heb wat, krijg ik ook wat?’, samengesteld door het ministerie van VWS.
Seksualiteit: Veranderingen in uw seksleven?
Doordat u reuma/fibromyalgie heeft, is het mogelijk dat uw seksleven verandert. Hoe gaat u daarmee om?
Reuma/fibromyalgie hoeft uw seksleven niet in de weg te staan. Maar reuma kan wel tot gevolg hebben dat het verandert. Dat kan bij iedereen het geval zijn: met of zonder vaste partner, homo-, bi- of heteroseksueel.
Misschien heeft u minder zin in seks doordat u pijn heeft of vermoeid bent. Ook kunt u last hebben van lichamelijke ongemakken tijdens de seks, bijvoorbeeld een droge vagina of erectieproblemen. Gelukkig is er voor de meeste problemen een oplossing.
Uiteraard hoeft niet alles wat hier beschreven wordt op u van toepassing te zijn. Seks is nu eenmaal heel persoonlijk. U ontdekt zelf (eventueel samen met uw partner) wat voor u het beste werkt.
U bepaalt zelf op welke manier en hoe vaak u seks heeft. Het belangrijkste is dat u kunt blijven genieten van seks, ook als u reuma heeft.
Minder zin in seks
Misschien bent u boos of verdrietig nu u reuma heeft. Misschien vindt u uw lichaam minder aantrekkelijk. Het kan zijn dat u te moe bent voor seks, of dat u pijn heeft. Ook kunnen bepaalde medicijnen ervoor zorgen dat u minder zinheeft om te vrijen.
Veranderingen in de relatie
U en uw partner kunnen het beste samen aftasten wat uw aandoening precies met u doet. Wanneer heeft u zin in seks? Waarin heeft u zin? Wat is lichamelijk mogelijk en wat niet? Blijf samen praten over uw wensen en mogelijkheden.
Omgaan met de veranderingen
Alleen als u eerlijk bent over wat u wilt, kunt u samen werken aan een bevredigend seksleven. Probeer van seks te blijven genieten door er anders mee om te gaan. Kies bijvoorbeeld andere momenten om seks te hebben, of een andere houding. Gebruik eventueel een hulpmiddel. Ook heeft u misschien iets aan praktische tips.
Probeer eens iets anders
Soms is gemeenschap te pijnlijk. U kunt dan op zoek gaan naar andere manieren om uzelf of elkaar te bevredigen.
Misschien kunt u uw hand of mond gebruiken. Of bepaalde hulpmiddelen, zoals een vibrator of glijmiddel. Op de website van de Stichting Handicap en Seksualiteit ( www.deschilpad.nl ) staat een overzicht van verschillende ‘speeltjes’ die u kunt gebruiken in de slaapkamer.
U kunt deze hulpmiddelen via internet bestellen. U kunt natuurlijk ook naar een seksshop gaan, alleen of met uw partner. Daar kunt u ook om meer informatie vragen over de verschillende producten.
Hoe komt u in de stemming?
Heeft u reuma of fibromyalgie? Dan komt u misschien moeilijk in de stemming voor seks. Lichamelijke klachten kunnen daarvoor een reden zijn. Ook is het mogelijk dat u het lastig vindt om te accepteren dat u een aandoening heeft.
Misschien kwam het hard aan toen u te horen kreeg dat u een reumatische aandoening heeft. Het kan tijd kosten om dat te verwerken. Zo’n verwerkingsproces kan invloed hebben op uw seksleven.
Wat kunt u ertegen doen?
Probeer positiever te worden. Doorbreek het patroon. Zorg dat u voldoende beweegt en doe dingen die u leuk vindt. En blijf actief, ook in bed. Seks is goed voor u én voor uw relatie.
Laat u verleiden. Bent u (nog) niet in de stemming? U kunt wel in de stemming kómen. Probeer te ontspannen. Geef uzelf en uw partner even de tijd.
Ga bewust op zoek naar prikkeling. U kunt bijvoorbeeld sexy lingerie aantrekken of een pornofilm of erotisch tijdschrift bekijken.
Heeft u echt geen zin om te vrijen? Dan kunt u misschien op een andere manier intiem zijn. U kunt elkaar masseren, strelen of knuffelen. Wie weet komt u dan alsnog in de stemming.
Hulp nodig?
Geef uzelf de tijd om aan de nieuwe situatie te wennen. Komt u er niet uit? Dan kunt u advies vragen aan een seksuoloog of een revalidatiearts. Ook als u geen partner heeft kunt u bij hen terecht voor adviezen voor een beter seksleven. U kunt eventueel ook praten met uw huisarts, reumatoloog of reumaconsulent.
Vruchtbaarheid en zwangerschap: Heeft u een kinderwens?
Heeft u een kinderwens? Ook met reuma kunt u zwanger worden. Houdt u wel rekening met een aantal zaken.
Vruchtbaarheid en reuma
De meeste vormen van reuma maken u niet minder vruchtbaar. Bepaalde medicijnen tegen reuma doen dat wel. Denk bijvoorbeeld aan een hoge dosis prednison of azathioprine. Bespreek het daarom altijd met uw huisarts als u zwanger wilt worden.
De zwangerschap
Zwangere vrouwen zijn vaak moe en kunnen last hebben van lichamelijke ongemakken. Het is ook mogelijk dat uw reumaklachten verminderen door een verandering in uw hormoonhuishouding. Sommige medicijnen kunt u beter niet gebruiken tijdens uw zwangerschap.
Risico’s bij bevallen
De meeste vrouwen met reuma kunnen bevallen zonder complicaties. Vrouwen met een systeemziekte krijgen vaak wel een medische indicatie. Heeft u gewrichtsschade aan bijvoorbeeld uw heupen, bekken of wervelkolom? Dat kan problemen geven bij de bevalling. Sommige vormen van reuma, bijvoorbeeld lupus erythemathodes (SLE), zorgen voor een hoger risico op een vroegtijdige bevalling.
Na de bevalling
Misschien heeft u na de bevalling extra hulp of hulpmiddelen nodig. Bespreek dit met uw ergotherapeut. Denk tijdens de zwangerschap ook vast na over de verzorging van uw kind. Heeft u daar misschien hulp bij nodig?
Bron: www.reumafonds.nl
Fibromyalgie en relaties
Fibromyalgie is een ‘moeilijke’ aandoening die vaak gepaard gaat met vele ups en downs.
Hier als partner/familielid/vrijwilliger, etc. mee omgaan is ontzettend moeilijk en vraagt veel geduld en begrip van de kant van de partner. U verbaast zich er misschien over dat uw partner de ene dag meer kan dan de andere. Bij fibromyalgie is dit heel ‘normaal’. Fibromyalgie kenmerkt zich door veel pijn en vermoeidheid. Daarnaast zal uw partner vaak last hebben van zogenoemde ‘nevenaandoeningen. Hierover vindt u meer op onze website. Klachten aan de darmen, hoofdpijn, duizeligheid, het zijn allemaal geen uitzonderingen.
Hoe gaat u als partner nu om met iemand die fibromyalgie heeft?
Luister allereerst heel erg goed naar uw partner. Toon oprechte interesse in zijn/haar klachten. Vraag eens of u ergens mee kan helpen, wacht niet totdat uw partner het vraagt, het karakter van een FM-patiënt kennende zal dat namelijk niet zo snel gebeuren. Communicatie is het allerbelangrijkste in een relatie zo ook wanneer u samenleeft met iemand die fibromyalgie heeft.
Onthoud dat uw partner zélf vaak erg veel moeite heeft met het feit dat hij/zij steeds minder kan of minder lang kan volhouden. Wanneer u dan ook nog eens onbegrip zou tonen kan uw partner steeds verder in een depressie verzakken. Ondanks dat u het misschien niet begrijpt kunt in elk geval proberen uw partner serieus te nemen.
Praat samen over de fibromyalgie, dat hoeft heus niet dagelijks maar vraag eens oprecht naar hoe uw partner zich vandaag voelt. Laat hem/haar voelen dat u oprecht geïnteresseerd bent in zijn/haar conditie.
Waak ervoor dat uw partner spreekwoordelijk ‘vast roest’.
Probeer op een milde manier samen dingen te ondernemen die beweging vereisen. Ga bijvoorbeeld samen een stukje fietsen of wandelen. Probeer u wel aan te passen naar het uithoudingsvermogen van uw partner. Waarschijnlijk heeft uw partner moeite om maat te houden en zou al snel weer te veel kunnen doen waardoor hij/zij er meer last dan baat bij heeft en dat zou zonde zijn. Spreek van te voren met elkaar af dat uw partner aangeeft wanneer het tijd is om terug te gaan. Wanneer u zich daar ook écht aan houdt zult u samen een vertrouwensband opbouwen waar uw partner ook écht op kan bouwen en vertrouwen.
Verder kan het voorkomen dat uw partner een verjaardag of feestje niet denkt te redden doordat hij/zij erg moe is of veel pijn heeft. Uiteraard hoeft u niet bij de eerste ‘kik’ meteen toe te geven. Probeer door vragen te stellen uit te vissen of uw partner écht niet kan. Komt u tot de conclusie dat hij/zj echt niet lekker in zijn/haar vel zit, accepteer dat dan. Hem/haar dwingen heeft echt geen zin. U heeft er beiden alleen maar nadeel van. Accepteer, hoe moeilijk ook, dat uw partner niet meer op ‘volledige sterkte’ zal mee kunnen draaien en dat hij/zij keuzes moet maken. Soms zal de keuze op een feestje vallen de andere keer zal zij misschien een middagje winkelen belangrijker of leuker vinden. Maar beide dingen op één dag zullen naar alle waarschijnlijkheid niet meer gaan lukken.
Onderken op tijd wanneer u dreigt vast te lopen.
Verlies ook uzelf niet uit het oog. Het is niet de bedoeling dat u ook patiënt wordt of zich patiënt voelt. Denkt u er niet meer uit te komen? Schroomt u dan niet om eens een derde partij in te schakelen. Misschien dat u eens met een goede vriend(in) over kunt praten. Misschien dat u via onze website, in het forum, met mede FM-partners kunt praten en ervaringen en/of advies kunt raadplegen. En mocht dit alles niet voldoende zijn dan is het misschien raadzaam om hulp te zoeken in de vorm van psychotherapie. Hier is niets vreemds aan en tegenwoordig alom geaccepteerd en het kan u misschien net dat ruggensteuntje geven dat u nodig heeft zodat u uzelf en daardoor ook uw partner kunt helpen.
Higly Sensitive person
HSP’s nemen erg veel in zich op – alle subtiele signalen die anderen niet oppikken. Maar wat anderen als normaal beschouwen, zoals harde muziek of mensenmassa’s, kan hoogst stimulerend en daardoor stressvol zijn voor HSP’s. De meeste mensen negeren sirenes, felle lichten, onbekende geuren, rommel en chaos. HSP’s worden daardoor in de war gebracht. De meeste mensen voelen hun voeten wel als ze de hele dag in een stad of een museum hebben rondgewandeld, maar ze haken niet af als je voorstelt ’s avond nog naar een feest te gaan. HSP’s hebben na zo’n dag behoefte om alleen te zijn. Ze zijn van streek en hebben te veel prikkels moeten verwerken.
De meeste mensen lopen een kamer binnen en merken misschien het meubilair op en de mensen die zich daar bevinden – dat is het dan wel. HSP’s kunnen zich onmiddellijk bewust zijn, of ze het willen of niet, van de stemming, de vriendschappen en haatgevoelens, de frisheid of mufheid van de lucht en de persoonlijkheid van degene die de bloemen geschikt heeft.
Als je HSP bent, is het echter moeilijk te vatten dat je beschikt over een bepaalde bijzonder vaardigheid. Hoe vergelijk je innerlijke ervaringen met elkaar? Dat is niet eenvoudig. Over het algemeen valt het je op dat je minder lijkt te kunnen verdragen dan andere mensen. Je vergeet dat je hoort tot een groep die vaak heel veel creativiteit, inzicht, passie en zorgzaamheid heeft laten zien – zaken die door de maatschappij hogelijk gewaardeerd worden.
We zijn echter een totaalpakket. Het feit dat sensitiviteit een karaktereigenschap van ons is, betekent dat we ook voorzichtig zijn, in onszelf gekeerd en meer tijd alleen nodig hebben. Omdat mensen zonder deze eigenschap (de meerderheid) dat niet begrijpen, beschouwen ze ons als timide, verlegen, zwak of ongezellig. Omdat we vrezen deze etiketten opgeplakt te krijgen, proberen we net als anderen te zijn. Maar dat leidt er weer toe dat we overvoerd en gestrest raken. En vervolgens levert dat het etiket op van neurotisch of gek te zijn, eerst in de ogen van anderen en vervolgens in die van onszelf.
HSP en Fibromyalgie
Het is niet zo dat mensen met fibromyalgie ook persé HSP hebben. Maar het is mij opgevallen dat ik het wel degelijk veel onder ‘FM-ers” hoor. Daarom ook wilde ik er hier op de website aandacht aan besteden. Juist mensen met fibromyalgie zijn gevoelige mensen die gevoelig zijn voor wat anderen denken, wat anderen doen etc. Ik hoop dat jullie iets aan deze pagina hebben gehad.
Hyperventilatie
|
Wat is Hyperventilatie? |
|
Hyperventilatie staat voor: ’te snel en te heftig ademhalen’. Het is eigenlijk geen ziekte, maar iets dat men verkeerd doet, namelijk meer in- en uitademen dan eigenlijk nodig is. De zuurstof die via de longen in het bloed komt, wordt gebruikt om het lichaam te laten groeien, bewegen, e.d. Wanneer zuurstof in het lichaam wordt gebruikt ontstaat de afvalstof: koolzuur. Wanneer de verhouding zuurstof-koolzuur niet meer in verhouding is, ontstaan er reacties en kunnen er hyperventilatieklachten optreden. Deze hyperventilatieklachten kunnen worden veroorzaakt door een te laag koolzuurgehalte in het bloed. Deze klachten kunnen zeer gevarieerd zijn. Acute hyperventilatie: Chronische hyperventilatie: Wat te doen bij een aanval van hyperventilatie: |
Duizeligheid
De evenwichtsorganen. Het evenwichtsorgaan is gelegen in het rotsbeen en vormt met het binnenoor het slakkenhuis. Het evenwichtsorgaan is gevoelig voor de stand van het hoofd en voor veranderingen van de snelheid van het hoofd. Het tweede belangrijke zintuig, dat onze oriëntatie beïnvloedt, zijn de ogen. Dit weet iedereen uit eigen ervaring: als men de ogen sluit, is lopen of stilstaan moeilijker.
Tenslotte beschikken wij over het zogenaamde diepe gevoel in spieren en pezen. Vooral de signalen uit de benen en de nek geven informatie over de stand van het lichaam, en van het hoofd ten opzichte van het lichaam. Al deze informatie, van de evenwichtsorganen, de ogen en het diepe gevoel, wordt verwerkt in de hersenstam en de kleine hersenen. Van daaruit gaan prikkels naar de spieren van het lichaam, zodat wij houding en evenwicht kunnen aanpassen en bewaren.
Er gaan ook signalen met informatie naar de grote hersenen waar het bewustzijn zetelt. Indien daar verkeerde of nog niet bekende signalen binnenkomen, ontstaat het gevoel van duizeligheid. Duizeligheid is dus de ervaring van een gevoel, dat op zichzelf – net zoals pijn – niet gemeten kan worden. Van pijn echter weten we vaak waar het vandaan komt, van duizeligheid meestal niet, en dat maakt het zoeken naar de oorzaak van de klacht soms erg lastig.
Verschijnselen van duizeligheid. De meeste mensen klagen bij duizeligheid over draaierigheid, een licht gevoel in het hoofd, het gevoel alsof de wereld om hen heen draait of dat zijzelf rondtollen. Als u dit gevoel heeft, kunt u gedesoriënteerd zijn en moeite hebben met het bewaren van uw evenwicht. Dit onaangename gevoel kan gepaard gaan met allerlei andere klachten zoals angst, transpireren, geeuwen, zuchten, misselijkheid en braken. Klassieke voorbeelden van bovengenoemd ziektebeeld zijn wagen- en zeeziekte.
Oorzaken van duizeligheid:
Elke stoornis op een van de plaatsen in het hele systeem kan duizeligheid en/of evenwichtsklachten veroorzaken:
1. Vooral een acute aandoening van één evenwichtsorgaan leidt tot heftige duizeligheid met misselijkheid en braken. Vaak ziet men de omgeving draaien. Soms heeft men ook het gevoel alsof men opzij geduwd wordt of in een put valt. De klachten kunnen van enkele seconden tot weken duren, waarna spontaan herstel optreedt. Bij dit laatste speelt het centrale zenuwstelsel een belangrijke rol.
De meest bekende oorzaken van een stoornis van het evenwichtsorgaan zijn:
– Een ongeval met hoofdletsel (scheur door het rotsbeen; hierin liggen het binnenoor en evenwichtsorgaan).
– Ontstekingen (griep, middenoorontsteking).
– Ziekte van Ménière.
– Doorbloedingsstoornissen van evenwichtsorganen en/of hersenen.
– Een goedaardige tumor op de evenwichtszenuw.
2. Ook kunnen aandoeningen van het gezichtsvermogen en vooral van de oogspieren aanleiding geven tot duizeligheid. Dit treedt bijvoorbeeld op bij het in gebruik nemen van een (nieuwe) bril of bij oogspierverlammingen.
3. Het diepe gevoel kan gestoord raken bij aandoeningen van het zenuwstelsel in de benen, bijvoorbeeld bij suikerziekte. Een andere bekende oorzaak is de beschadiging van de nek, optredend bij autobotsingen (whiplash-trauma).
4. Duizeligheid ontstaat ook bij stoornissen van de regelcentra in de hersenstam en de kleine hersenen, bijvoorbeeld:
Doorbloedingsstoornissen, zoals bij hartritmestoornissen en veranderingen in de bloeddruk. Stofwisselings- stoornissen, zoals een laag bloedsuikergehalte bij een ontregeling van suikerziekte. Vergiftigingen, vooral door alcohol of medicijngebruik.
5. Ook de grote hersenen zijn gevoelig voor de boven genoemde stoornissen. Daarenboven kunnen psychische toestanden als stress en spanningen via een indirecte weg ook tot duizeligheid leiden.
6. Tot slot kunnen stoornissen in de zenuwen en de spieren, die houding en evenwicht bewaren, “omgekeerd” het gevoel van duizeligheid veroorzaken.
Kortom, een lange reeks van klachten en vele oorzaken die het de patiënt en de dokter niet gemakkelijk maken om met de klacht duizeligheid om te gaan.
Onderzoek:
Verreweg het belangrijkste deel van het onderzoek is uw eigen verhaal! Op grond daarvan kan vaak al vermoed worden wat de oorzaak van de duizeligheid (geweest) is en welk onderzoek verricht zal moeten worden. In uw verhaal wordt gelet op de volgende vier aspecten:
– Om wat voor een soort duizeligheid gaat het?
– Voelt men bewegingen in het hoofd of van het hele lichaam?
– Draait de omgeving?
– Bestaat er valneiging of het gevoel te vallen?
– Is men licht in het hoofd?
– Schommelen of wiebelen, etc?
– Het verloop in de tijd.
– Ontstonden de klachten geleidelijk of acuut?
– Hoe lang heeft de duizeligheid bestaan?
– Is de duizeligheid continu aanwezig?
– Zijn er bepaalde omstandigheden waaronder de klachten optreden of verergeren?
– Afhankelijk van hoofdbewegingen?
– Optredend in bed, bij rechtop gaan staan of tijdens lopen, in drukke winkels of op het werk?
– Zijn er andere verschijnselen, zoals oorsymptomen?
– (verminderd gehoor, éénzijdig of tweezijdig, oorsuizen, pijn of vol gevoel in het oor)
– Misselijkheid, braken, hoofdpijn, het gevoel flauw te vallen of weg te raken, hartkloppingen, transpireren,
– Moeite met praten of slikken, dubbelzien of uitval van een gezichtsveld, benauwdheid, angst, etc.
Verder zal nog gevraagd worden naar het bestaan van andere ziektes, terwijl ook het medicijngebruik nauwkeurig bekend moet zijn! U begrijpt, dat het verhaal erg lang kan zijn en dat bij het eerste bezoek aan de kno-arts niet alles ter sprake kan komen. Vaak komt er later nog een gelegenheid, bijvoorbeeld tijdens het aanvullend onderzoek. Zoals al gezegd is, kan het gevoel van duizeligheid zelf niet gemeten worden, maar de orgaansystemen die een bijdrage leveren aan het handhaven van oriëntatie, houding en evenwicht kunnen wél nader onder de loep genomen worden.
Het meer algemene onderzoek, dat mogelijk al door de huisarts is verricht, kan bestaan uit het meten van hartslag en bloeddruk, een algemeen bloedonderzoek, inspectie van de oren, beoordelen van oogbewegingen, houding en evenwicht en meten van gevoel en reflexen. Zo nodig kan het algemene onderzoek gevolgd worden door een meer specialistisch gehoor- en evenwichtsonderzoek en in uitzonderingsgevallen door een scan (CT of MRI). Aan de hand van uw verhaal en de resultaten van het aanvullende onderzoek lukt het meestal stapje voor stapje de oorzaak van de duizeligheid op te sporen.
Behandeling
Uw dokter is vooral geïnteresseerd in de oorzaak van uw klachten om een zo goed mogelijke behandeling te kunnen instellen: als men weet waar “de fout” zit, dan is er misschien ter plaatse ook iets aan te doen. Voor de klacht duizeligheid zelf bestaat geen medicijn! Grofweg kan de behandeling als volgt worden onderverdeeld:
Aanpak van de oorzaak
Een aandoening van een evenwichtsorgaan kan door de kno-arts vaak goed behandeld worden. Algemene ziekten, van hart en bloedvaten, suikerziekte, bloedarmoede en aandoeningen van het zenuwstelsel kunnen behandeld worden door de huisarts of andere specialisten. aanpak van de gevolgen: gelukkig is het centrale zenuwstelsel meestal in staat de beschadiging van een deel van het evenwichtssysteem te compenseren. Bij het aanleren hiervan kan hulp geboden worden, bijvoorbeeld door een fysiotherapeut.
Hypermobiliteit (of hyperlaxiteit)
Wat zijn de klachten?
Indien de gewrichten niet worden overbelast, zijn er meestal geen klachten. Door intensieve sport en zware arbeid kunnen klachten ontstaan of toenemen. De klachten beginnen vaak op jeugdige leeftijd en veranderen met het ouder worden.
Veel voorkomende klachten zijn:
- Frequent verzwikken van de enkels
- Knieklachten, meestal bij fietsen, hurken en traplopen
- Terugkerende polsklachten
- Stekende schouderpijn bij reiken en werken boven het hoofd
- Lage rugklachten
Hoe wordt hypermobiliteit vastgesteld?
De hypermobiliteitsaanleg wordt vastgesteld door lichamelijk onderzoek. Röntgenonderzoek of een ‘scan’ is niet nodig. In zeldzame gevallen zal bloedonderzoek worden gedaan om onderliggende ziekten uit te sluiten. Ten onrechte wordt soms gedacht aan een reumatische aandoening of fibromyalgie.
Wat zijn de gevolgen van hyperlaxiteit?
Mensen met hyperlaxiteit kunnen sommige activiteiten beter dan anderen en andere dingen minder goed. Door de (over)rekbaarheid van de gewrichten zal iemand met hyperlaxiteit bijvoorbeeld uitblinken bij ballet, terwijl bij krachtsport eerder blessures zullen ontstaan.
Welke behandelingen zijn mogelijk?
Een aanleg is geen afwijking of ziekte en kan dus ook niet worden genezen of behandeld. Niet ieder lichaam is hetzelfde en dus kan ook niet iedereen hetzelfde. Het is daarom belangrijk om van uw lichaam geen activiteiten te vragen waar uw lichaam niet geschikt voor is. Alleen door aanpassing van uw activiteiten kunnen de klachten overgaan en worden voorkomen.
Een fysiotherapeut kan met een behoedzaam opgebouwd oefenschema de spierconditie helpen verbeteren. Ook therapie voor het trainen van reflexmatig aanspannen van spieren (propriocepsis-training) kan zinvol zijn. Rekken of manipuleren van gewrichten heeft slechts een tijdelijk verlichtend effect maar werkt op de lange duur juist averechts. Manuele therapie en ‘kraken’ moet vermeden worden. Er is helaas geen enkele therapie die aan de hyperlaxiteitsaanleg zelf iets kan veranderen.
Wat kunt u er zelf aan doen?
Bij sport of beroepskeuze is het verstandig al zo vroeg mogelijk rekening te houden met de hyperlaxiteitsaanleg. Vaak is het mogelijk gunstig gebruik te maken van uw extra beweeglijke gewrichten.
Sport
Het handhaven van een goede spierconditie is van groot belang, maar intensieve krachtsport moet vermeden worden. Enkel-belastende sporten, zoals volleybal en handbal, geven meer kans op blessures.
Werk
Kleine aanpassingen op de werkplek kunnen een aanzienlijke vermindering van klachten geven. Herhaalde bewegingen (monotoon werk) en werken boven het hoofd dienen zoveel mogelijk te worden vermeden.
Hulpmiddelen
Bandages kunnen de kans op klachten en blessures verminderen. Het is erg onverstandig een bandage te gebruiken om een sport te kunnen (blijven) doen, terwijl u deze sport zonder een bandage niet zonder klachten kunt volhouden.
Steunzolen kunnen soms verlichting geven bij chronische voetklachten. Deze kunt u het beste aanschaffen bij de orthopedisch instrumentenmaker of schoentechnicus.
Een geringe hakverhoging kan de overstrekking van de knieën afremmen. Een hakverhoging kunt u overal verkrijgen.
Ziekte van Creutzfeldt-Jakob
De ziekte van Creutzfeldt-Jakob is een ongeneeslijke hersenziekte, waarbij de hersencellen in snel tempo afsterven. Deze hersenaandoening, in feite een zeer snel verlopende vorm van dementie, wordt veroorzaakt door een eiwit (prion), dat normaal in het lichaam aanwezig is maar door verandering van vorm allerlei ziekteverschijnselen veroor-zaakt.
De ziekte leidt tot spongiforme encefalopathie, dat wil zeggen dat de hersenen er sponsachtig uitzien onder een microscoop.
