Partners, kinderen, familie, kennissen, vrienden en anderen kunnen veel beteken voor iemand die depressief is en daarmee de naaste helpen om te herstellen.
Wanneer de depressie ernstig is:
- Zorg dat de betrokkene depressief mag en kan zijn, als je depressief bent is er vaak sprake van schuldgevoelens. Stelt je naaste gerust en help hem accepteren dat depressie een ziekte is, dat je ziek bent als je te maken hebt met een ernstige depressie en je daarom moet ‘uitzieken’.
- Verdiep je in wat het betekent om depressief te zijn. Iemand die depressief is, heeft daar soms geen energie voor. Je kunt hem geruststellen met informatie over wat er met je gebeurt als je een depressie hebt, hoop geven, want depressies gaan bijna altijd weer voorbij.
- Iemand die ernstig depressief is, heeft rust en veiligheid nodig. Je kunt niets en je voelt je heel verdrietig en ellendig. Op dat moment is het belangrijk dat er verzorging en zorgzaamheid is, dat er zo weinig mogelijk spanning is rond het uitvoeren van taken of het aangaan van verplichtingen.
- Bij een ernstige depressie is professionele hulp en inschatting van risico’s noodzakelijk. Neem contact op met de huisarts of met de behandelaar. Wees alert op gedachten over suïcide.
- Let op dat je naaste de voorgeschreven medicijnen gebruikt in de juiste dosis op het juiste moment. Bespreek, als dat kan, wat de medicatie voor een werking en bijwerking heeft en bespreek dit vervolgens met de arts, als je naaste dit zelf niet (goed) kan.
- Let erop dat je naaste de adviezen van hulpverleners of deskundigen zoveel mogelijk opvolgt en probeert stap voor stap ook zelf te zorgen voor verbetering van de situatie, als dit mogelijk is en zodra dit mogelijk is
- Benadruk ten opzichte van je naaste dat een depressie weer overgaat, hoe hopeloos en eindeloos het ook lijkt. Bespreek de angst voor ‘beschadiging’. Soms lijkt het alsof je allerlei vaardigheden definitief bent kwijtgeraakt, terwijl het bijna altijd een tijdelijke zaak is.
- Benadruk ten opzichte van je naaste dat een depressie niet door eigen schuld komt, er is ook geen sprake van falen. Vermijd kritiek of een kritische houding, probeer dagelijkse irritaties in ieder geval tijdens de ernstige depressie niet te laten blijken.
- Vraag professionele hulp -ook voor u zelf- als u de situatie niet aankunt. Het kan daarbij gaan om psychische ondersteuning maar ook om praktische ondersteuning voor bijvoorbeeld de opvang van de kinderen of het huishouden. Overleg met uw huisarts of met bijvoorbeeld met een WMO-loket.
Algemene adviezen:
- Geef ‘onvoorwaardelijke’ liefde of warmte aan iemand die depressief is, maak duidelijk dat het niet uitmaakt hoe je naaste zich voelt of gedraagt, dat dit geen invloed heeft op jullie vriendschap, band of relatie.
- Wees niet te kritisch over zaken die misgaan of taken die blijven liggen. Als je depressief bent heb je een overmaat aan zelfkritiek en een gevoel van waardeloosheid. Een kritische houding van de omgeving is daarom extra pijnlijk.
- Probeer je te verdiepen in wat een depressie is en wat het met je doet. Je kunt daarmee je naaste beter begrijpen en soms adviseren. (adviseren met mate)
- Probeer uw eventuele gevoelens van onmacht of boosheid vanwege de situatie te aanvaarden maar bespreek deze met iemand anders, laat ze niet merken ten opzichte van uw naaste.
- Probeer met elkaar te blijven praten maar leg geen nadruk op praten. Samenzijn kan soms al genoeg zijn. Luister met aandacht, vermijd kritiek en vraag geen aandacht voor de eigen problemen die de depressie van iemand anders bij je oproept of veroorzaakt.
- Zorg dat u zelf niet overbelast raakt, roep hulp in van anderen als dat nodig is en zorg voor ontspanning.
- Steun de persoon om in behandeling te gaan of de adviezen van de deskundige serieus te nemen.
- Let op mogelijk gevaar voor gedachten over suïcide geef ruimte en vertrouwen om ook over dit soort onderwerpen te praten. Adviseer tijdig professionele hulp als er sprake is van dit soort gedachten.
- Prijs iedere vooruitgang, hoe klein ook. Blijf positief en probeer daarin ‘echt’ te blijven.
- Probeer zoveel mogelijk je eigen bezigheden te houden, een depressie van een naaste moet niet het ‘gewone leven’ stilzetten.
- Zoek informatie over depressie en informeer ook de omgeving voldoende.
- Als dat mogelijk is zorg dan voor afleiding voor uzelf en voor de betrokkene.
- Probeer regelmatig dingen te doen die ontspannend zijn en uw en zijn of haar aandacht op iets anders richten. Wandelen, fietsen, zwemmen – bewegen is goed en vermindert de depressie of verhoogt een positief gevoel en leidt af van sombere gedachten. Dat is ook in de herstelperiode belangrijk.
- Leg niet teveel accent op praten als de betrokkene het moeilijk vindt om te praten. Soms is samen wandelen of fietsen (in stilte) heel prettig en geruststellend.
- Het is belangrijk dat de betrokkene goed blijft eten. Dat hoeft niet veel te zijn als het maar gevarieerd is. Een totaalpreparaat vitaminen en mineralen kan zinvol zijn.
- Goed slapen is erg belangrijk. Vermijd zorgelijke gesprekken in de uren voor het naar bed gaan.
- Geef zo weinig mogelijk goedbedoelde adviezen. Dat blijkt bij mensen met een depressie averechts te werken. Accepteer dat hij of zij weinig kan, vooral in de eerste tijd en moeite heeft om ergens toe te komen. Wordt niet boos om vergeetachtigheid en slecht luisteren en moeheid want dat zijn symptomen van de depressie en geen onwil. U mag er natuurlijk wel met elkaar over praten en samen oplossingen proberen te vinden.
- Wanneer de betrokkene aan de beterende hand is kan het goed zijn om wat meer activiteit aan te moedigen en daar eventueel behulpzaam bij te zijn.
- Probeer -als er sprake is van herstel- ook samen naar eventuele oorzaken van de depressie(s) te zoeken en naar manieren om de invloed daarvan in de toekomst te verminderen. Verlies je echter niet in het zoeken naar oorzaak van, soms zijn oorzaken onvoldoende duidelijk.
- Probeer goede informatie te verzamelen. Om te begrijpen hoe iemand met een depressie zich voelt, kun je hierover lezen in tijdschriften en folders, of naar informatie zoeken op internet of in de bibliotheek. Lees niet alleen technische informatie maar ook verhalen van mensen die zelf een depressie hebben meegemaakt.
- Voor iemand die in depressief is, is een luisterend oor vaak heel belangrijk. Luisteren betekent: laten uitpraten, meedenken en proberen te begrijpen hoe de ander zich voelt. Probeer de ander niet te veroordelen of af te keuren. Geef de ander complimenten voor de dingen die hij zelf probeert te doen.
- Let goed op jezelf. Leven met iemand die depressief is, is zwaar. Je hebt te maken met teleurstelling, verdriet en misschien boosheid. Praat over je eigen gevoelens met anderen en niet met de betrokkene. Zorg voor ontspanning en doe leuke dingen zodat je niet alleen bezig bent met het zorgen voor de ander.
Er zijn voor iemand kan net zo belangrijk zijn als iets doen met iemand. (Presentiebenadering <-> Empowermentbenadering)
